Son zamanlarda yaşanan maliyet artışları ile beraber, müteahhitler tarafından gerek parsel bazlı gerek ise ada bazlı yapılan kentsel dönüşüm çalışmalarında yavaşlama görüyoruz. Bunun yanında kamu tarafından gerçekleştirilen kentsel dönüşüm çalışmalarının hızlandığını gözlemlemekteyiz.
Ülkemizde kentsel dönüşümün süratli bir şekilde gerçekleşmesi için en az yüzde yetmiş oranında dönüşüm faaliyetlerinin içinde kamunun yer alması gerekmektedir. Kamu tarafından yapılan dönüşüm çalışmalarında kâr odaklı çalışılmadığı için, arsa sahiplerine daha cazip oranlarda teklifler yapılabiliyor. Bizim için öncelik riskli yapılardan vatandaşlarımızı en kısa sürede kurtarmak olmalıdır.
Yerel yönetimlerin kentsel dönüşüm gerektiren mahallelerde yeni plânlar noktasında gerekli çalışmaları vakit kaybetmeden yapması kaçınılmaz. Fakat bu plânlamaları yaparken, inşaat emsal oranlarını belirleme noktasında lokal yeşil alan hesabına bakıp düşük emsal oranları belirlememeli. Mevcut yapı stokunu dikkate alarak gerekirse blok nizam şeklinde kütle imarları yapılmalı. Kamunun yapacağı projelerde rant hesabı yapılamayacağı için vatandaşlar tarafından bu konuda tepki olmayacağı kanaatindeyim.
Daha önce de bahsettiğimiz gibi birinci derecede kentsel dönüşümü önem arz eden yapılar için gerekirse direkt proje onaylanıp ruhsat verilmelidir. Bizler maalesef sadece afet yaşandığında prosedürü rafa kaldırıp çok hızlı bir şekilde ruhsatlandırma yapıyoruz. Örnek verecek olursak, en son yaşanan İzmir depreminde yıkılan binaların yerine yedi ay gibi kısa bir sürede binaların yapılmasını örnek gösterebiliriz. Yani, demek istediğimiz sanki afet yaşanmış gibi birinci derecede riskli olan yapıların dönüşümü kolaylıkla kamu tarafından yapılmalıdır.
Kentsel dönüşüm adı altında ele aldığımız yazı dizisinde bazen teknik sorunları, bazen de sahada yaşanan trajikomik olayları kaleme alarak 6306 sayılı afet riski altındaki alanların ve yapıların dönüşümü ile ilgili hikâyeleri sizlerle paylaştım. Genel olarak "Kentsel Dönüşüm Serüveni" yazı dizimizi değerlendirecek olursak; burada ortaya koymaya çalıştığımız kentsel dönüşüm sürecinde karşımıza çıkan detaylara dikkat çekmek, onları masaya yatırarak tartışmaya açmak. Bunu yaparken, bazen çuvaldızı kendimize batırıp nerelerde hata yaptığımı görmektir.
Şunu asla unutmamalıyız. Riskli yapı olduğu için kentsel dönüşüm ile yenileyeceğimiz yapılarda İNSAN yaşamaktadır. Sürekli olarak, dile getirdiğimiz gibi ufak ve hassas detaylara dikkat ederek, yapacağımız bir kentsel dönüşüm uygulamasını sanatsal dönüşüm haline getirebiliriz.