Yeşil dönüşüm programı
Türkiye, “2053 Net Sıfır Emisyon Hedefi”ni açıklayarak 2021 yılında Paris Anlaşması’na taraf olmuştur. Aralık 2023’te COP-28 Zirvesi’nde ise küresel emisyonların 2030 yılına kadar %43 azaltılması ve fosil yakıtlardan uzaklaşılması hususlarında kararlar alınmıştır. (Ulusal 2053 İklim Hedefi)
12. Kalkınma Planında ise (2024-2028); İmalat sanayiinde yeşil dönüşüm desteklenecek, döngüsel ve sürdürülebilir üretim uygulamalarının artırılması sağlanacaktır. Yeşil ve dijital dönüşüm için sektörel ihtiyaçlar belirlenerek gerekli yatırımlar teşvik edilecektir.
Amaç; döngüsel ekonomi yaklaşımıyla uyumlu, doğal kaynakları koruyan, iklim ve sürdürülebilirlik hedeflerine katkı sağlayan, kaynak verimli ve düşük karbonlu üretimi amaçlayan yatırımların desteklenmesidir.
Bu doğrultuda, Yeşil Dönüşüm Destek Programı kapsamında, imalat sanayi işletmelerinin yeşil dönüşümüne yönelik yapılacak iyileştirmeler, 3305 Sayılı Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Karar’ın Öncelikli Yatırımlar uygulaması çerçevesinde yatırım teşvik sistemi kapsamında desteklenecektir.
Yapılan yatırımlara 5. Bölge destekleri dahilinde; KDV istisnası, gümrük vergisi muafiyeti, vergi indirimi (%40 yatırıma katkı oranı, %80 vergi indirimi oranı), sigorta primi işveren hissesi desteği ile faiz veya kâr payı desteği (1,4 milyon TL’ye kadar) sağlanacaktır.
Proje hedefi, aşağıdaki göstergelerin en az birinde iyileştirme sağlamalıdır. Proje hedefi, aşağıda yer verilen performans göstergeleri dikkate alınarak birim üretim başına belirlenecektir:
a) Enerji tüketimi
b) Sera gazı emisyon miktarı
c) Hava kirletici emisyon miktarı
ç) Karbon ayak izi
d) Su ayak izi
e) Hammadde tüketimi
f) Atık miktarı
g) Su tüketimi
ğ) Atık su miktarı
h) Atık su kirlilik yükü
ı) Tesis atıklarından geri dönüştürülmüş girdi miktarı
Projenin sektördeki öncelikler, yenilikçi uygulama örnekleri ve yeni geliştirilmiş teknolojileri içermesi gerekmekte ve Programa sadece imalat sanayinde faaliyet gösteren Türkiye’de yerleşik sermaye şirketleri başvurabilecektir. Başvuru için herhangi bir ölçek, coğrafi konum vb. şartı bulunmamaktadır
Genel Müdürlük tarafından yol haritası raporu uygun bulunan ve destek kararı alınan projeleri gerçekleştirecek olan tesislere program portalı üzerinden yol haritasının uygulama süresince Yeşil Dönüşüm Merkezi unvanı verilecektir.
Desteklenecek projeler, imalat sanayinde faaliyet gösteren işletmelerin üretim tesisi ve yardımcı birimleriyle sınırlı kalmak kaydıyla proje hedeflerini gerçekleştirmeye yönelik olarak yapılacak arazi-arsa alımı, bina-inşaat harcaması ile alınacak makine, teçhizat, teknoloji, yazılım ve donanım ile ölçüm, doğrulama, belgelendirme, etüt, test ve danışmanlık hizmetlerini içerebilir.
Program kapsamında mevcut tesise yapılacak ilave yeni yatırımlar dışında kalan komple yeni yatırımlar ile yeşil dönüşüm sürecinde kullanılacak teknoloji ve ürünlerin geliştirilmesi veya üretilmesine yönelik Ar-Ge veya yatırım faaliyetleri için destek sağlanmayacak.
Proje kapsamında, yatırımcı tarafından belirlenen her bir performans göstergesi hedefinin en az yüzde yetmiş beş oranında gerçekleştirilmesi başarı açısından esastır.
Projenin gördüğüm tek handikapı, başvurusu yapılan projenin büyüklüğünün 30 Milyon TL’den az olamayacağı.
Ne diyelim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, elini taşın altına koyarak bir yola çıkmış. Yatırımcılarımızın da bunu doğru yerde değerlendirmesiyle “Sıfır karbon” yolunda önemli bir adım atılmış olacak. Talebim, proje büyüklüğünün de özellikle ahşap ve mobilya sektörünün baş edebileceği rakamlara çekilmesidir.
