Sanayicinin Kimin Teşvikine İhtiyacı Var?

Gazetenin birinde eylül 2013 tarihli bir yazı okuyorum. Sanayiciler için çok önemli bir maliyet unsuru olan “Yapı denetim ücretleri ile ilgili önemli bir gelişme yaşandı” diye başlık atılmış. “OSB’lerdeki yapı denetim ücreti %75 indirimli olacak, sanayici bir nebze rahatlayacak” yazıyordu (Yapı denetim hizmet bedeli inşaat maliyetinin %1,43’ü bu arada). Gülmekle öfkelenmek arasında kaldım ve o dönemin bir yetkilisine bu mutlu haberi paylaşmasından dolayı sevgilerimi ilettim içimden…

O dönemlerde kanunda “Yapı denetim hizmet katsayı oranı %1,5’inden az olamaz” denildiği için de hiçbir yapı denetim firması, %1,5 katsayısı ile hizmet sözleşmesi imzalamıyor ve dolayısı ile bu zorunlu %75 iskonto ile hizmet vermiyordu. Bu %75’lik indirimin nasıl kararlaştırıldığı da ayrı bir konu ama burada ona hiç girmeyeceğim. Sadece hiçbir teknik alt yapısı olmadığını bilin.

01.01 2019 tarihinden geçerli olmak üzere 4708 sayılı Yapı Denetim Hakkında Kanun da değişikliğe gidilerek hizmet bedeli katsayısının %1,5’a sabitlendiği ilan edildiğinde ülke çapında hiçbir yapı denetim firması OSB’lerde %1,5 hizmet bedeli ve %75 iskonto ile iş almayacağını bildirdi. Bunun uygulanması üzerine, sanayiciyi mağdur etmemek, yatırımlarını durdurmamak gerekçesi ile 28.06.2019 tarihinde Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, OSBÜK merkezine bir düzenleme yapacaklarını yazılı olarak bildirdi. Sanayiciyi koruma düşüncesi vardı. Yoksa yapı denetim firmaları zarar ediyormuş , %75 indirimle sanayiciyi nasıl teşvik ederlermiş hiç düşünülmedi bile.

O dönemde OSB indirimlerinin düzenlenmesi için çaba verenlerden biriyim. OSBÜK yönetimini ziyarete gittik ve gerekçelerimizi anlattık. Sonrasında dönemin Sanayi ve Teknoloji Bakanı, şimdiki Bursa Milletvekilimiz Sn. Mustafa Varank’ı da Yapı Denetim Kuruluşları Birliği Derneği Genel Merkez Yönetimi olarak makamında ziyaret ederek gerekçelerimizi sunduk. Nihayet kanun maddesinin şu şeklide güncellenmesini sağlayabildik:

Yapı denetim Hizmet bedeli ;

a) Endüstri Bölgeleri onaylı sınırı içerisinde yer alan tüm yapılar için %20 indirimli,

b) Teknoloji Geliştirme Bölgeleri, Organize Sanayi Bölgeleri, Serbest Bölgeler ve Sanayi Siteleri onaylı sınırı içerisinde yer alan tüm yapılar için %35 indirimli uygulanır.

İndirimin %75’ten %35’lere çekilmiş olması sevindiriciydi fakat asla yeterli olmadı. Çünkü OSB’lerde sanayi yapılarının imalatında paydaş olan hiçbir kişi veya kurum böyle bir iskonto başka bir ifade ile sanayiciye bir teşvik uygulamıyordu. Sanayici teşvik etmek biz yapı denetim kuruluşlarına nasip olmuştu. Peki, bizim bu %35 iskontolu hizmet bedelimiz içinden ödeme yaptığımız dolaylı paydaşlar da bu bölgede bize iskonto yapsa olmaz mıydı? Mesela aslında bu teşvik kapsamında bize de sigorta veya vergi indirimi sağlanabilirdi. Veya hizmet aldığımız yapı laboratuvarları sanayi yapılarında aldıkları beton ve çelik numune ücretlerinde indirim yapabilirilerdi. Veya bakanlığımız aldığı % 3’lük payda OSB işlerinde bir indirim yapamaz mıydı? Hatta Aselsan’dan satın aldığımız ve beton numunelerinin içine koyduğumuz çipleri de indirimli alabilirdik. Ya da OSB işlerinde denetçi atamalarında harcadığımız kontör ücretleri indirimli olabilirdi. Hayır, hiç kimse OSB’lerde bir indirim, sanayiciye bir nebze rahatlama anlamında teşvik yapmadı yapmak zorunda bırakılmadı.

BU TEŞVİK, BİZ YAPI DENETİM KURULUŞLARINA NASİP OLDU.