Yeni konut kredi kampanyası
Yeni yıl ile birlikte birçok kişinin beklediği yeni konut kredi paketi açıklandı. Şahsen ticarette bu kadar kampanyanın döndüğü bir ortamın ben sağlıklı olmadığını düşünenlerdenim. Kampanya dediğimiz olay özünde sınırlı sayıda yapıldığında değerli olup her sektörde her daim indirimlerin, kampanyaların olduğu bir ortamın ekonomik istikrarsızlığı gösterdiğine inanırım. Çiğ köfteciden kıyafet mağazalarına, yerel işletmelerden zincir mağazalara, en ufağından en büyüğüne her işletmenin kendince kampanya yapıyor oluşu aslında bize şunu gösteriyor ki ülkece topyekun ucuz ürün peşinde koşuyoruz ve bu ortamdan fayda sağlamak isteyen işletmeler de fiyatları kendince arttırıp sonra düşürür gibi yaparak kampanya algısı ile kar elde etmeye çalışıyor.
Konut kampanyaları ise bence hepten bir enteresan; çünkü eskiden almak istediğiniz gayrimenkulü bulurdunuz ve bankaya başvurup kredibiliteniz el veriyorsa bankaya borçlanıp tapunuzu alırdınız. Son yıllarda çıkan kampanyalara baktığımızda ise durum tamamen bir bulmacaya dönmüş durumda. Önce 10-15 maddelik listelere bakıp kredi alıp alamayacağınıza ikna oluyorsunuz, sonra gayrimenkulü buluyorsunuz bu sefer vergi mevzuatından dolayı istenilen oranda kredi alınıp alınamayacağını öğreniyorsunuz, eğer alabileceğinize inandıysanız bu sefer gidip banka ile görüşüyorsunuz. Bankadaki prosedürleri takip ederek kredi alıp alamayacağınız ortaya çıkıyor. Bu arada bulduğunuz gayrimenkulün fiyatı yükselmemiş olacak, satılmamış olacak falan derken es kaza her şey yolunda giderse, siz de hızlı davranırsanız gayrimenkulünüze kavuşuyorsunuz. Bildiğiniz bayağı bayağı survivor adasında yarışan yarışmacılar gibi yeni ve ilk evinize ulaşmak için mücadele ediyorsunuz.
Alt ve orta gelir grubuna yönelik olduğu iddia edilen bu kampanyanın mevcut şartlar dikkate alındığında çok bir etkisinin olacağını kendi adıma düşünmüyorum fiyatları biraz daha yukarı çekmekten başka. Neticede bu işin arka planında matematik var, yani istatistiklerde çok rahat görülebilecek fakat normal vatandaşın bilmediği bir takım bilgiler ışığında ülkede kaç kişinin bu 10-15 maddelik şartları sağlayacağı belli. Kaç kişinin üzerinde ev olduğu, üzerine ev olmayanların sayısı, bu kişilerin ortalama gelir düzeyi ve alabilecekleri gayrimenkulün azami öngörülebilir fiyatları gibi bir takım veriler alt alta sıralandığında benim tahminin bu kampanyadan yararlanabilecek kişilerin sayısı o kadar azalıyor ki bu da kampanyanın pek bir etkisinin olmayacağını düşündürüyor.
Belki bu kampanya pandemi döneminde çıkan ilk kampanya yerine kurgulanmış olsaydı ve fiyatlar bu denli artmamışken devreye alınsaydı bir ihtimal daha etkili sonuçlar elde edilebilir, fiyatların artması kontrollü hale getirilebilir ve gerçekten alt&orta gelir grubu bir fayda elde edebilirdi. Bugün inşaat maliyetlerinin 7-8 bin lira seviyesinde olduğu bir ortamda, arsa maliyetleri ve kar marjları ile birlikte enflasyon faktörü de düşünüldüğünde zaten 100 m2 bir dairenin satış fiyatı neresinden bakarsanız, neresinden tutarsanız tutun 1,5 milyonun altında olmuyor, olamıyor. Tabi gidip ücra bir yerde bir inşaat yapıyorsunuzdur o zaman bu rakam bir miktar daha aşağı inebilir veya çok talep gören bir yerde inşaat yapıyorsunuzdur o zaman da bu rakam çok daha yukarılara tırmanır. Yani aslında gayrimenkule ödediğimiz fiyat salt dört duvardan ziyade yaşam standardımıza uygun olduğunu düşündüğümüz bölgeye veya lokasyona ödediğimiz bir rakamdır. Bu hep böyleydi ve bundan sonra da böyle olmaya devam edecektir çünkü gayrimenkul alımı bir ihtiyaç hiç olmamıştır, bununla beraber bizlere hep bir ihtiyaç gibi anlatılmıştır. Eğer denildiği gibi bir ihtiyaç olsaydı olay sadece bir dört duvar almak olur ve ihtiyaç problemi ortadan kalkardı. Oysa bugün bir kişi Akçalar değil de Balat’tan bir daire almaya niyetlendiyse bunun açılımı ev ihtiyacı değil, Balat’ta oturma isteğidir. Haliyle bu da gayrimenkul alımını salt ihtiyaç kavramının dışına atmakla kalmaz üstüne bir de yatırım kavramını ekler. Ve özünde gayrimenkul alımının bir yatırım olduğu gerçeği ortaya çıkar. Her ne kadar ülkede bir kısım bakış açısı gayrimenkule bir ihtiyaç veya oturum sığlığında baksa da gerçek olan milyon liralar seviyesinde olan bir ticaretin oturum ile sınırlandırılamayacağıdır.
Velhasıl sonuç olarak yeni konut kredi kampanyamız hayırlı olsun diyor ve merakla bu kampanyadan yararlanabilecek kişilerle karşılaşmayı dört gözle beklediğimi ekliyorum.
