Mimar kimdir ve ne iş yapar?

Herkesin bu konuyla ilgili söyleyecek birşeyleri vardır mutlaka ama doğru dürüst bir tanışmanın zamanı geçeli çok oldu.

Dilim döndüğünce anlatmaya çalışayım mimar kimdir ne iş yapar, çalışma ortamı nasıldır.

Mimarlık neredeyse insanlık tarihi kadar eski bir meslek dalı,  insanlığın yeryüzünde bulunduğu sürenin çok büyük bir bölümünde mimarlık yapıldı ve insanlık var olduğu sürecede yapılmaya devam edilecek.

Canlının temel hayati ihtiyaçlarından birisi olan barınma gereksinimi, başlangıçta doğal barınaklarla giderilirken insanlığın gelişimi ile insan eli ile yapılan yapılarla bu ihtiyaç karşılandı.

Tabi ki sadece barınakla kalmadı iş, insanlığın tarihsel gelişimiyle ihtiyaçlar çoğaldı çeşitlendi günümüzün modern kentleri medeniyetimiz ortaya çıktı.

Günümüz medeniyetini ayrıca tartışacağız.

Mimarlar, bu tarihsel gelişimde toplumun her döneminde yapı ihtiyaçlarını karşılayacak çözümler üretmek için çalıştı ve çalışmaya devam ediyor.

Yeni teknikler, teknolojiler, malzemelerle tabiidir ki gelişimden hissesine düşeni aldı. Birikim tecrübe ve gelenekle birlikte yapı üretim süreçleri şekillendi.

Tasarıma dayalı çalışma alanlarında mimarlıkta dâhil olmak üzere tek tip bir üründen bahsetmek olası değildir tasarımcının hayal gücü, tecrübesi, görgüsü ve diğer kazanımları ürün için belirleyicidir ama tasarıma konu olan ihtiyacın tanımı ve amacı tektir ve doğru olan bu ihtiyacı karşılayacak tasarımlar ortaya koymaktır.

Bardak tasarlıyorsanız o bardakla su içilebilmelidir ama o bardak sonsuz şekilde ve sonsuz çeşitlilikte malzemeden yapılabilir.

Tasarım yapma yeteneği kişisel bir yeterlilik olarak adlandırılabilir ama yetenek % 10 ise çalışma %90 oranındadır.

Yani mimar olmak, mimarım diyerek tasarım yapmaya başlamak için çok uzun ve zahmetli bir yoldan geçmek gerekir.

Hem bilgi yoğun, hem emek yoğun bir öğrenim sürecinden geçilmelidir.

Mimarlık öğrenimi belli başlı birkaç ana branştan birisidir ve en zorlarındandır.

Dolayısıyla çok okumak, çok görmek, çok çalışmak, çokça da tecrübe etmeyi gerektirir.

Üniversiteyi bitirip mimarlık diploması alarak mimar ünvanı alınabilir ama mimar olma yolu çok uzun ve zahmetlidir ve maalesef bu süreç bitmez.

Yani aklınıza her esen işin önüne arkasına ‘mimar’ sıfatını, adını ya da her neyse ekleyemezsiniz. 

Öğrenim süreci ve sonrasındaki çalışma ortamı oldukça zorlu olan bu mesleği sevmiyorsanız yapamazsınız ve mesleği doğru yapmak için mücadele vermek gerekir.

Bütün bu zorlu şartlardan geçen meslektaşlar piyasada işlerini hakkıyla yapabilmek için adeta çırpınıyorlar.

Ülkenın en önemli sektörlerinden birisinin tam merkezinde olup üretici ve karar verici konumundaki mimarlar ne yazık ki sektörün ekonomik getirisinden en az faydalanan hatta zaman zaman hakkını da alamayan meslek grubu olarak hayatta kalmaya çalışıyor.

Ülkemiz mimarlığı zaman zaman eleştiri konusu olur, bu eleştirileri yapmadan önce süreci anlamak gerekir.

Ülke olarak mimarlığımız kötüyse sorunun kaynağına inmeli, eğitim sürecinden, mesleğin hangi şartlar altında yapıldığına kadar, idarenin özellikli ürünler ortaya çıkarmaya uygun ortamı sağlayıp sağlamadığına bakmalıyız.

Mimarın, mimarlık yapabilmek için harcadığı zamana, serbest çalışıyorsa işyerini ayakta tutabilmek için ayda kaç proje yapması gerektiğine, bir proje için ne kadar zaman ayırabildiğine, mesleki haklarıyla ilgili güvencesinin olup olmadığına bakılmalı.

Mimarlara olduğu kadar işverenlerine de bakılmalı tabi.

Sermayesi olan herkesin inşaat yapabildiği, kendi görgüsünü ve bilgisini sadece mimarlara değil, sektörde ister proje ister uygulama alanında olsun bütün mühendis grubuna empoze etme çabasındaki taahhüt firmaları da, bu işin gözardı edilemez aktörlerinden birisidir.

iyi mimarlık nicelikle sayısal büyüklüklerle değil nitelikle değerlendirilmelidir. Mevcut koşullarda maddi, manevi, idari zorluklarla mimarlık yapmaya özlemdir olsa olsa hali hazırda yapılan mimarlık.

Sektörün sorunları var bir daralma yaşıyoruz ve küçülüyoruz, orantısız ve sağlıksız bir büyüme gerçekleşmişti bundan sonra doğal ve sağlıklı bir gelişme süreci yaşamasını umuyoruz. 

Bütün sektörün yeniden yapılanması şart, sınıflandırmalar yapılıyor yeterlilik önemli bir başlık haline geliyor.

Bunlar önemli ve güzel gelişmeler. 

Mimarları da bu planlama ve yeniden yapılanma sürecinde dışarıda bırakmayan haklarını koruyan ve mesleklerini yapabilmeleri için uygun ortamı yaratan ortak bir çözüm bulunması temennimiz.   

Daha güzel yarınlarda görüşmek dileğiyle…

- - - -