Bursa'nın nüfus ve kentsel gelişimi

1950 ve 1980 yılları arasında ekonomik büyüme ve sanayileşme politikası bir sanayi kenti oluşumunu ortaya çıkartırken, kırdan kente göçü ve hızlı bir kentleşmeyi de beraberinde getirmiştir.

Bu kent çevresindeki kırsal veya boş alanların kentsel alana dönüşümü ile

sonuçlanmıştır.

Buna paralel olarak yerel yönetimler kentleşme sorunlarına duyarlılık göstermeye ve çözüm arayışında belli bir düzeyde rol almaya başlamıştır.

1980’li yıllara kadar, Türkiye bağlamında ekonomide büyüme politikası izlenmiş ve kent nüfusu hızla artmıştır. Ekonomik büyüme ilk on yılda sanayileşmeyi, dış yardımları, liberal ekonomi modelini ve tarımsal modernleşmeyi beraberinde getirmiştir (Şenyapılı, 2007).

---İNŞAAT SEKTÖRÜ ÖNE ÇIKMAYA BAŞLADI---

İkinci on yılda planlı ekonomiye geçildikten sonra ithal ikame modeli uygulanmış, iç pazar genişletilmiş ve neo-klasik ekonomik yaklaşım benimsenmiştir. Bu dönemin son on yılı ekonomik krizlerin yaşandığı, işsizliğin arttığı, çocuk ve kadının işgücüne katılmaya başladığı ve inşaat sektörünün öne çıktığı yıllardır.

Türkiye’de kentsel dönüşüm deneyimi, plan ve programların, politik müdahale biçimlerinin doğrudan sonucundan çok, piyasa koşullarına, toplumun “anlık” çözümlerine, merkezi ve yerel yönetimin karşılıklı etkileşimine dayanmaktadır.

1950-1980 yılları arasında 1.Gecekondu bölgelerinin sağlıklaştırılması; 2. Kent merkezinin çöküntü alanına dönüşümü; 3. Gecekondu alanlarının yeniden yapılandırılması; 4. Bu alanlarda kentsel yenileme.

1980 -2000 yılları arasında 1. Yaşam kalitesi düşmüş ve riskli alanlarda kentsel yenileme; 2. İyileştirmeye yönelik sağlıklaştırma ve islah-imar uygulamaları; 3. Tarihi değeri olan alanların korunması ve soylulaştırılması.

2000 yılı sonrası 1. Kentsel alanlarda yenileme; 2. Apartman alanlarının iyileştirilmesi; 3. Yeni siteler ve kapalı yerleşim alanlarının yeniden geliştirilmesi; şeklinde gelişmiştir. 4. Tarihi alanların soylulaştırılması.

Ekonomik büyüme ve göç her dönem için önemli bir olgudur.

Üç dönem boyunca metropoliten kentlerin gelişmesi önce azmanlaşan, sonra çok merkezli büyüyen ve giderek bölgesel bir olguya dönüşen biçimde olmuştur.

Bursa kenti de benzer gelişimler göstermiş, 1970 yıllarından itibaren sanayi tesislerinin kurulması ile bu süreçler diğer büyük kentlerde olduğu gibi seyretmiştir.

Konut alanlarının gelişimi kent nüfusunun ekonomik sektörlerdeki istihdam biçimi ile doğrudan ilişkilidir.

Bir kentsel dönüşüm projesi, fiziksel, ekonomik, sosyal ve çevresel açılardan olduğu kadar, yasal, kurumsal, finansal ve projenin yürütülüşündeki ortaklıklara kadar çok çeşitli açılardan planlanmalı ve dönüşüm programları hazırlanmalıdır.

Kentsel dönüşüm projeleri, bütünleşik ve eşgüdümlü bir yaklaşımla ele alınmalıdır. (Anlı Ataöv ve Sevin Osmay)

---ARTIŞ HIZI 19,5’TEN 20,4’E ÇIKTI---

1950 ve 1980 yılları arasında, Türkiye’de sanayileşmeye paralel olarak, kırdan kente göç olgusu baş göstermesi, kentlerde bazı sosyo-ekonomik değişimlere neden olmuştur.

Konut stoku yetersiz kalmış, teknik ve sosyal altyapı eksiklikleri ortaya çıkmıştır. Bu doğrultuda, barınma ihtiyacına bulunan bir çözüm niteliği taşımıştır.

Türkiye’de nüfus büyüklüğü bakımından 4’ncü il olan Bursa’da yıllık nüfus artış hızı 2018 yılında binde 19,5 iken, 2019 yılında binde 20,4’e artmıştır.

Bursa’da kilometrekareye düşen kişi sayısı olarak ifade edilen nüfus yoğunluğu ise 293 kişi ile Türkiye’de 5. sıradadır.

Bursa’da 2019 yılında, Dağ bölgeleri olarak adlandırılan Büyükorhan, Harmancık, Keles, ve Orhaneli ilçe nüfusu azalırken, diğer tüm ilçelerin nüfusları artış göstermiştir.

Osmangazi ilçesi, Türkiye genelinde nüfus büyüklüğü olarak en büyük 5’nci ilçe olmuştur.

Bursa’nın nüfus gelişimine bakıldığında 2030 yılı nüfus kestirimi 3 milyon 362 bin 406 olarak belirlenmiştir. (Doç. Dr. Haluk LEVENT)

Bu artışın nedeni de Bursa’nın TÜİK tarafından bütün kestirim dönemi boyunca, yani 2050’ye kadar iç ve dış göç alan bir kent olacağının varsayılmasından kaynaklanmaktadır.

Nüfus gelişimleri, yeni nesil fikirlerle oluşacak konut gelişimlerini bu bulgularla değerlendirmek gerekmektedir.

- - - -