Bu yazımda bir renk olarak bildiğimiz, gerçekte gölge dediğimiz “beyaz”dan bahsetmek istedim sizlere. Bildiğiniz üzere renk dediğimiz aslında ışığın cisimlere çarparak gözümüzde oluşan duyumdur. Bu cisimlere çarpan ışığın yansıtılmasına veya soğurulmasına göre de renkleri veya tonları ayırt ederiz. Beyaz dediğimiz de, bu ışığı tamamen yansıtan olmakta aslında. Teknik olarak ışığın olmadığında siyahı gördüğümüz gibi, görülebilir tüm ışık dalga boylarının yansıtıldığı bir cismi de beyaz olarak görürüz. Bu bağlamda da siyah ve beyaz aslında renk değil; gölgedir diyebiliriz. Ben de bu yazımda sizlere beyazı genel bilindiği ve kullanıldığı haliyle anlatmak istiyorum.
“Yıllar boyu beyaz insanlara ne hissettirmiş? Neyi sembolize etmiş? Üzerimizdeki etkileri neler?” derseniz; “beyaz”, özellikle tarih boyunca Türk toplumunda saflığı, bilgeliği, kutsallığı, temizliği, masumiyeti, umudu temsil etmiştir. Hint ve Çin gibi toplumlarda yası, ölümü temsil ettiği de görülür fakat bizde ve batıda beyaz her zaman daha aydınlık ve pozitif anlamlar barındırır. İnsanlara umut verir, yeni başlangıçları temsil eder.
İç mekânlarda beyaz, sade, minimal tasarımlarla birlikte son zamanlarda epey rağbet görmekte. Kullanıcıya huzur veren bir dinginliği iç mekânda nasıl yakalarız diye düşünmeye başladığımızda, yolumuz beyazla hemen ve muhakkak kesişir.
Yeni, güvenilir, modern, temiz gibi sıfatlarla özdeşleşmiş beyaz pek çok kullanıcı için tek ve en iyi seçenekken; bazıları içinse soğuk ve steril bir renk gibi algılanabilir. Bunun sebebininse, aslında, tasarımda beyaz dengesinin nasıl kullanıldığıyla ilgili olduğudur. Kendi başına nötr olan, tabiri caizse diğer renkler arasında nefes alma alanı haline gelen beyaz, tekrara düştüğünde boşluk hissi yaratabilir. Ancak bu boşluk hissini de diğer renkler ve dokularla kırarak çok katmanlı, zengin bir mekân deneyimi oluşturmak mümkündür. Son yıllarda birçok markanın logolarında azalmaya gitmeleri ve beyaza ağırlık vermeleri de yeni dünyada bu dinginleştirici etkiyi beyazla yakalayabileceğimizi gösteren bir örnek olarak karşımıza çıkar. Ayrıca beyaz arka plan temiz bir sayfa etkisi yaratarak yaratıcı düşünceyi de teşvik eder. Aynı şeyi, iç mekânda duvarlarda düşünebiliriz. Beyaz bir arka plan üzerinde uygulanan dokular, renkler çok daha görünür olurlar.
Dar alanlar, küçük metrekareler için de bir çözüm olarak başvurulan beyazın daha geniş ve ferah gösterme etkisi olduğu yadsınamaz. Beyazın ışığı yansıtma gücünden dar mekânlarda yararlanmak, doğru bir müdahale olacaktır.
Hastanelerde uzun yıllarca tercih edilmiş beyaz ve tonları günümüzde olumsuz çağrışımlar hissettirdiği gerekçesiyle yerini başka renklere bırakmış durumda. Beyazın verdiği temizlik hissi ve steril görüntüsü bir yana, aşırıya kaçıldığında çiğlik etkisi yaratması da mümkündür. Yaşam alanlarımızda bu etki altına girmemek için beyazla birlikte bitkiler, koyu parlak renkler, doğal ahşap tonlar kullanmak beyazı masum ve sıcak algılayabilmemize olanak tanıyacaktır.
Beyazın kullanım avantajları her alanda oldukça geniştir esasında. Uyum konusunda “en güvenilir renk” desek yanlış olmaz. Zira herhangi bir renkle uyum sağlamaması çok zor olmasından, risksiz tasarımlar için sıkça tercih edilir. Bu risksiz, nötr duruş mobilya sektöründe de ilk sırada tercih edilen renk olmasına yol açar. Dolayısıyla beyaz renkte birçok kalitede ürün bulmak oldukça kolaydır. Bu da maliyetler anlamında daha esnek bir yelpaze sunmuş olur. Özellikle son yıllarda, sadeliğin ön plana çıktığı tasarım dünyasında, beyazı her zaman ve çok göreceğimiz kesin.