Türk evleri
Sedad Hakkı Eldem’in tanımına göre, “Türk evi eski Osmanlı devletinin işgal ettiği sınırlar içinde, eski tabirleriyle Rumeli ve Anadolu mıntıkalarında yerleşmiş, gelişmiş ve 500 sene kadar tutunmuş kendi özellikleriyle oluşmuş bir ev tipidir.”
Türk evleri, hızlı kentleşme ile günümüzde büyük değişiklikler gösteriyor. Zamanla yok olan bu ahşap renkli evleri, konakları ancak Bursa, Çanakkale, Edirne gibi kentlerimizde görebiliyoruz. Her bölgenin gelenekleri görenekleri o bölgenin mimarisini etkilemiştir. Bu nedenle çeşitli bölgelerdeki eski ev planları farklılık gösteriyor.
Genellikle Türk evinde plan, odaların sofa etrafında dizilmesiyle oluşuyor. Odaların büyüklükleri değişiklik gösterse de nitelikleri hemen hemen aynıdır. Evlerde zaman ile kat adedi fazlalaşmıştır fakat yapılar genellikle tek katlıdır. Çok katlı evlerde de esas kat bir tanedir ve genellikle en üst kata konumlandırılır.
Eski Türk evleri daha çok yığma, kâgir ve taş yapılardan oluşmaktadır. Bağlayıcı malzeme olarak saman bile kullanılmış lakin bir iskelet sistemi olmadığından yüksek yapılar yapılamıyordu.
Türk evlerinde kullanılan bir diğer ana yapım malzemesi ahşap, yapım yöntemi de ahşap çatkıdır.
Ahşap çatkı, dış ortama açılmaya daha çok imkân vererek açık sofalar yapılmasına, daha çok pencere açılmasına ve çıkmalara da olanak sağlamıştır.
Türk evleri, sadece deneyimlerle oluşmuş bir mekân değil, aynı zamanda Osmanlı şehirlerinin yapı öğeleridir. Yüzyıllardır korunan ve günümüze kadar gelen Osmanlı şehirlerini ve evlerini günümüzde de koruyup yaşatmalıyız.
Her geçen gün maalesef ki tarihi değerlerimizi kaybediyoruz. Sanatsal miraslarımız her gün yok olmaya biraz daha yaklaşıyorlar. Türk tarihini anlayabilmek ve gelecek nesillere anlatabilmek için eski şehirlerimizi ve Türk evlerini koruyup ruhunu yaşatmak zorundayız.
