Girişimcilikte ilhamını sorumluluklarından alıyor: Esra İnhanlı

Yapı Denetim Kuruluşları Birliği Bursa Şubesi Başkanlığını yürüten Esra İnhanlı Bursa Ticaret ve Sanayi Odası (BTSO)’ndaki yeni göreviyle de konut ve yapı sektörünün güçlü figürlerinden biri oluyor. Gücünü ve ilhamını iş ve sosyal hayatındaki sorumluluklarından aldığını belirten İnhanlı, başarının sırrını taşın altına elini koymak olarak özetliyor.

Röportaj: Dilek Atlı

İş yaşamına giriş öykünüzü paylaşır mısınız?

Uludağ Üniversitesi Makine Mühendisliği bölümünden mezun olduğumun ertesi günü doğal gaz sektörüne giriş yaptım. Yaklaşık 1 yıl kadar bu sektörde çalıştım. Çalıştığım firma faaliyetini değiştirince farklı bir iş arayışına girdim. O dönem bir gazete ilanıyla otomotiv sektörüne giriş yaptım. Çok istemeyerek girdim açıkçası ama çalışmak istiyordum. Bana değerler kattı doğrusu otomotiv sektörü. İş hayatına dair bilgi birikimi kazandım. 3 yıl çalıştıktan sonra oğlumun doğumu nedeniyle çalışma yaşamına ara verdim. Ardından kızım dünyaya geldi ve 3 yıllık bir aranın ardından mesleğime geri dönmek istedim. Eşim, inşaat mühendisi ve o dönem İnşaat Mühendisleri Odası’nın teknik personeli olarak çalışıyordu. 2001 yılında kendine proje ofisi açınca ben de eşimin kadrosuna dâhil oldum ve projecilik yapmaya başladım. Metra İnşaat firmamızın mekanik tesisat proje ve uygulamalarından sorumluydum artık.

Yaklaşık 11 yıl eşimle birlikte ortak olarak hem mekanik tesisat projeleri, hem de elektrik tesisat projeleri, doğal gaz projeleri ve uygulamalarında çalıştım. Sonrasında artık bu işi bir adım öteye taşımak istemiştim. Üniversiteden iki arkadaşımla birlikte yapı denetim firması kurma kararı aldık. İçinde bulunduğumuz, bildiğimiz bir sektörde gelişmek istedik. 2013 yılında da Bursa Metropol Yapı Denetim firmamızı kurduk.

Bursa Metropol Yapı Denetim firmasını 2013 yılında kurdunuz. Yola çıkarken inşaat sektörüne değer katmak için kuruluş amacınızı nasıl tanımladınız?

Açıkçası, bu işin bu kadar yoğun ve bu kadar zor olduğunu bilerek başlamamıştık. Birlikte inşaat sektöründe bir iş dalı oluşturmak üzere yola çıktık. Süreci kadın girişimciliğin sorumluluğuyla sürdürelim diye firmamızı kurduk ve bugünlere kadar geldik.

Organizasyon şemanızda hangi kadrolar bulunuyor?

Tüm Türkiye’deki yapı denetim firmaları 4708 Sayılı Kanuna tabi. Bu kanun çerçevesinde organizasyon şemalarını kurmak zorundalar. Firma sahibinin mutlaka mimar, makine mühendisi, inşaat mühendisi ya da elektrik mühendisi olması gerekiyor. Farklı bir meslek sahibi kişi yapı denetim firması kuramıyor. Bu doğrultuda yine firmalarımızda; mimar, makine mühendisi, inşaat mühendisi ya da elektrik mühendisi bölümlerinden mezun olan denetçi kadrolarımız var. Bir kişinin denetçi olabilmesi içinse meslekte minimum 5 yıl bilfiil tecrübe sahibi olması şartı aranıyor.

Yine denetçilerimizin altında çalışan aynı meslek branşlarından kontrol elemanları da kadrolarımızda olmak zorunda. Kontrol elemanları, mühendislik bölümlerinin dışında teknik üniversitelerin iki yıllık bölümlerinden mezun olan inşaat teknikerleri ve yapı denetim bölümlerinden mezun olan elemanlar da olabilirler. Bunun yanı sıra işin bürokrasi, evrak ve belediye süreçlerini takip etmek üzere elemanlar da istihdam ediliyor.

BURSA’NIN GÜÇLÜ YAPILARINDA İMZALARI VAR

• Bursa Metropol Yapı Denetim firması hangi hizmetleri veriyor?

Bursa Metropol Yapı Denetim firması, 4708 Sayılı Kanun çerçevesinde hizmet veriyor elbette. 1999 yılındaki Büyük Marmara Depremi’nden sonra 595 Sayılı Kanun Hükmünde Kararname (KHK) ile uygulanıp faysa sağlandığı görüldükten sonra, 2001 yılında 4708 Sayılı Kanun ile yürürlüğe giren bu yasanın amacı, inşa edilen yapıların yürürlükteki mevzuat ve yönetmeliklere uygun bir şekilde denetlenmesini sağlamak. Biz, bu yasaya göre, ruhsat sürecinde tüm disiplinlerde; harita, zemin etüt, makine, elektrik, inşaat, mimari ve statik projelerinin hazırlanmasından sonra mevzuata uygunluğunun denetimini sağlıyoruz. Ardından bu projelerin yerinde doğru bir şekilde uygulanmasının da kontrolünü yapıyoruz. Kısaca, yapı denetim firmaları olmadan yapılar ruhsatlanamıyor.

Buradan hareketle yapı denetim sisteminin inşaat sektörüne kattığı değeri, sahip olduğu yeri nasıl özetlersiniz?

Yapı denetim sistemi yasa ile getirilmeden önce ‘fenni mesuliyet’ adı altında verilen bir hizmetti. Bu fenni mesuliyetler, projeleri yapan kişiler tarafından gerçekleştiriliyordu. Dolayısıyla bu bireysel yapılar, kurumsallık taşımadığından karşılığını bulamamış diyebilirim. Ki bulamadığını da 1999 Depremi’nin sonuçlarından çıkarmak mümkün. Yapı Denetim Kanunu’nun ardındansa bu işi hakkaniyetle yapan firmalar sayesinde denetim mekanizmasının çarkları doğru çalışmaya başladı. Bu da inşaat sektörüne katkı sağladı.

Yine de ben bu denetim mekanizmasını 2019 öncesi ve 2019 sonrası olarak ikiye ayırmak istiyorum. Çünkü 2019 öncesinde bu denetim mekanizması farklı işliyordu. Yapı sahibi inşaatını yaparken bir yapı denetim firmasına ihtiyaç duyuyordu ve benim adıma denetleme yapacaksın diye bizi görevlendiriyordu. Yani, yapı sahibi denetlemek üzere görevlendirdiği firmayı kendisi seçiyordu. Bu da ortaya farklı durumlar çıkarabiliyordu. Örneğin, inşaat sahibi para vererek gel yapımı denetle dediğinde yapı denetim firmaları çoğu zaman taviz vermek zorunda kalabiliyordu. İnşaat sahibi yapıda bir şey yapmak istiyordu ama siz bunu yapamazsın diyemiyordunuz çünkü paranızı veren de aynı kişiydi. Ancak 2019 yılından sonra bu seçimi Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı yaptı ve firmaları atadı. Metropol Yapı, sen git ve şu yapıyı denetle dedi. Bu da kanunu tam olarak uygulamayı sağladı, verilen tavizleri ortadan kaldırdı.

• Firma olarak bugüne kadar hangi projelerin içinde yer aldınız?

Bursa’ya değer katan pek çok proje içinde bulunduk. Biz, yapı denetim firmaları özel yapıların denetimini yapabiliyoruz, kamuya ait yapıların denetimini gerçekleştiremiyoruz. Bu nedenle, özel yapıların adını vermeyi doğru bulmuyorum. Konut, sanayi yapılarından iddialı ve büyük olanlarda bizim denetim imzamızın yer aldığını rahatlıkla söyleyebilirim.

Bursa Metropol Yapı Denetim firmanızın 2023 yılına dair hedefleri neler?

Firmamızın diğer yapı denetim firmalarından farklı ya da özel bir hedefi yok. Aslına bakarsanız olmaması da gerekiyor zaten. Bizler, birlik halindeyiz. Yapı Denetim Kuruluşları Birliği Derneğimizin de varlığı bu nedenden aslında. Bir birlik içerisinde yapı denetim alanında faaliyetlerimizi yürütmek. Mesleğimizi, meslek etiğini ön planda tutarak gerçekleştirmek ve mühendislik mesleğinin yitirilmiş olan değerini tekrar kazanmak. Denetimin önemini depremler bize acı sonuçlarla gösterdi. Ekibimizi güçlendirmeye devam ediyoruz. Personellerimizin eğitimini ve refahını düşünerek diyalog ve ilişki içindeyiz.

“TEMSİLİYET GÜCÜ YÜKSEK BİR BİRLİĞİZ”

Tam da buraya gelecektim. Yapı Denetim Kuruluşları Birliği Bursa Şubesi Başkanısınız aynı zamanda. Birliğiniz ile ilgili detayları anlatır mısınız?

Söz her zaman 1999 Büyük Marmara Depremi’ne geliyor. 1999 Depremi’nin sonrasında yapı denetim sisteminin uygulanması için Türkiye’de 19 pilot il seçiliyor. İçinde elbette Bursa da yer alıyor. 2011 yılında da tüm Türkiye’de genelleştiriliyor. Yapı Denetim Kuruluşları Birliği de 1999 Depremi’nin ardından pilot illerde uygulanmaya başlayan sistemle birlikte 2001 yılında kuruluyor. Kuruluş amacı, Türkiye’deki tüm yapı denetim firmalarının tek çatı altında toplanması ve mevzuatların doğru uygulanabilirliğinin sağlanması ve üyeler arasındaki iş birliğinin geliştirilmesidir.

2005 yılında Bursa Şubesi dâhil oluyor. Bugün 27 şubesi bulunan bir derneğiz. Şubeleşme 81 ilde yok çünkü şubeleşme dernek yapısı altında gerçekleşiyor. Bir ilde dernek kurabilmek için de minimum yapı denetim firması sayısının il bazında sağlanması gerekiyor. Eğer ulaşılamazsa temsilcilik şeklinde süregeliyor.

Yapı Denetim Kuruluşları Birliği Bursa Şubesi Başkanlığı süreciniz nasıl gelişti? Kaç üyeniz var Bursa’da?

2022 Şubat ayı itibarıyla Bursa Şubesi Başkanlığı görevini üstlendim. Bursa’daki 110 denetim firmasının 91 tanesi Başkanı olduğum Yapı Denetim Kuruluşları Birliği Derneğine üye. Bu arada hiçbir derneğe üye olamayan firmalar da var. Derneğe üyelik zorunlu değil ama temsiliyet gücü yüksek bir derneğiz. Bursa’da yapı denetim firmaları olarak iş ve güç birliği içindeyiz. 17 ilçe belediyesi ve 18 organize sanayi bölgesindeki ruhsat süreçlerini çok daha kolay ve hızlı yürütülmesine destek veriyoruz. Üyelerimizle sık sık bir araya gelerek mesleki görüşmeler gerçekleştiriyoruz.

Yapı Denetim Kuruluşları Birliği’nin şubelerinin 2023 yılı hedeflerini özetler misiniz?

Bursa Metropol Yapı Denetim firmasının 2023 hedefleri ile tüm Türkiye’deki yapı denetim firmalarının 2023 hedefleri birbirinden çok farklı değil. Hepimiz mesleğimizi daha doğru ve daha iyi yapabilmek için iş ve güç birliği içinde çalışmaya devam edeceğiz. İlaveten basın ile iş birliğimizi güçlendirme hedefindeyiz. Bunun yanında mevzuatla ilgili doğru olmadığını ve/veya işleyişi yavaşlattığını düşündüğümüz noktaları düzeltmek, değiştirmek için mücadele vermeyi de amaçlıyoruz bu yıl. Bunun için tüm illerde sektör paydaşlarıyla bir araya gelmeyi planlıyoruz. Ortak çalışma grupları kurmak üzere de ilk adımları attık.

Tam bu noktada Bursa Ticaret ve Sanayi Odası’ndaki (BTSO) yeni görevinize sözü getirelim mi?

Evet, BTSO bizim için kıymetli. İnşaat komiteleri üzerinden sektöre yön veren bir kuruluş. Daha önceki yıllarda şunu fark ettik ki biz bu süreçte yapı denetim firmaları olarak yer almamışız. Bunun ardından bir talepte bulunduk ve BTSO’da bize olumlu yanıt verdi. Temsiliyet gücümüzün yüksek olmasına kayıtsız kalmayan BTSO, bize süreçlerde yer verdi. Ben de arkadaşlarımızın ortak öneriyle sürece dâhil oldum ve BTSO Meclis Üyesi olarak görev aldım. Amacım, BTSO’nun gücünü yanıma alarak üst makamlara sektördeki sorunlarımıza çözüm getirecek hızı sağlamak. Çünkü bir firma sahibi olarak da tarafsızlığınızı ortaya koyamıyorsunuz sektör için. Bu sayede firma bazında değil, sektörel olarak talep de bulunduğumuzu rahatça ortaya koymak mümkün oluyor.

KADIN GİRİŞİMCİLİĞİNDE DONANIM ÖNEMLİ

Sektörel bazda kadın girişimciliği şu an hangi noktada? Bir girişimci olarak kadınlara ne gibi tavsiyelerde bulunursunuz?

Kadın girişimciliğinin önemli bulunduğu ve ödüllendirildiği bir süreç yaşadığımızı görüyorum. Çok fazla ödül alan kadın girişimciler var. Çok güzel rol modeller oluyorlar. Ancak inşaat sektörü maalesef kadın girişimcilerin sayıca fazla olduğu bir sektör değil. Erkek girişimciliği yoğunlukta. Hatta Türkiye’de Yapı Denetim Kuruluşları Birliği’nin tek kadın şube başkanı benim.

Bu bakımdan kadınların sektör ayırmaksızın sisteme dâhil olabilmelerini son derece destekliyorum. Bunun için olmazsa olmaz ise girişimci kadının donanımıdır. Mesleğiniz ile ilgili yeterli bilgi ve birikimi kendinize kazandırırsanız karşınızdaki topluluk, erkek yoğunluğu ne kadar fazla olursa olsun, sizi kabul ediyor. Bilginizle ve donanımızla kendinizi kabul ettiriyorsunuz. Bu nedenle kadınların her sektörde yeri olduğunu düşünüyorum.,

İş hayatında başarının formülü nedir siz göre?

Genel anlamda formülü basit; çalışmak ve sorumluluk bilincini hissediyor olmak. Benim kendime özgü belirlediğim başarı formülü ise bilginin paylaşımı. Ben, bilgimi paylaştıkça bilgimin arttığını fark ettim. Bilgimi paylaştıkça pek çok kanala, pek çok kişiye ulaşabildim. Böylelikle bilinirliğimin arttığını gördüm. Bu bilgi paylaşımı, beni en başarılı kılan etmenlerden biri. Aynı zamanda sorumluluk bilinciyle elini taşın altına koymayı iyi bilen biriyim. Aldığım görevi iyi şekilde yapmak ve sonuca varmak için elimden geleni yapıyorum.

Son olarak tüm bu sorumluluklarınızın gereklerini yerine getirirken sizi besleyen, size ilham olan neler var hayatınızda?

Girişimciliği, ticari girişimcilik ve sosyal girişimcilik olarak ikiye ayırıyorum. Ben, sosyal yaşamda da son derece girişimci biriyim. Sosyal girişimciliğim benim başarımda büyük katkı sahibi. Örneğin, Türk Sanat Müziği sevdalısıyım. Müzik beni çok motive ediyor. Sahne alıyorum ve sahnede alınan alkış beni çok besliyor. Bu, ticari girişimciliğimde de beni destekliyor. Ailem en büyük beslenme kaynağım. Kızıma bir kadın girişimci olarak rol model olmaya çalışıyorum. Güçlü bir kadın olmasını istiyorum. Oğlumun ise kadına bakışını benden kaynaklanarak daha doğru kılmak istiyorum. Çalışan bir annenin evladı olarak evlendiğinde de eşine iş yaşamında destek olmasını sağlamak için rol model olmaya çalışıyorum. Çünkü eşim de bana iş yaşamımda çok destek oldu. Ailem benim en büyük ilhamım.