İnsanın Kendini Anlatma İhtiyacı – Maket tarihi 2

Birinci bölümde maket ve minyatürlerin tarihsel kullanımı hakkında bilgiler vermiş ve son yüzyıla kadar olan süreci irdelemiştik. Şimdi ise teknoloji yüzyılı olan 20. ve 21. Yüzyıldaki maket sürecini anlatacağız.

1900’lü yıllarda sanayi-endüstri devriminin yaşanmasıyla buhar ve elektrik gücüyle çalışan makinalar icat edilmiş ve bu da endüstriyelleşmeyi beraberinde getirmiştir. Bununla birlikte kağıttan-kartona, plastik levhalardan- kütük straforlara kadar maket yapımında kullanılabilecek malzemeler hızlı ve kolay bir şekilde üretilmeye başlanmış ve bu malzemeleri işleyecek olan el aletleri yaygınlaşmıştır. Çeşit çeşit malzemelerin ve el aletlerinin üretimi sonucunda yapılacak olan bir ürünü (konut, restorasyon, sanatsal vs.) anlatmak amacıyla maketler el ile kesip birleştirme yapılarak üretilmişlerdir. Endüstriyelleşme sadece makina sektörüne fayda sağlamamış birçok sektöre de ivme kazandırmıştır. Bunun sonucunda çoğu sektörde üretim daha hızlı, kolay ve kaliteli yapılmaktadır. Bu da rekabeti daha belirgin hale getirmiş ve reklam ihtiyacı hiç olmadığı kadar fazlalaşmıştır. Burada yine maket devreye girmiş uzun yıllar el ile kesme birleştirme yapılarak üretim devam etmiştir. Son dönemlerde ise tasarım işi bilgisayarlar ile, kesme işi 2-3-4-5 eksenli cnc’ler ile yapılmış, nihayetinde 3d yazıcılar görevi devralmaya başlamışlardır. Artık üretilecek olan maket ve modeller tamamen bilgisayar sistemleriyle tasarlanıp, kesilip, boyanıp yine son aşamada el işçiliği ile birleştirilerek imal edilmektedir. Bu üretim sistemi de daha hızlı ve daha kaliteli işlerin doğmasını sağlamıştır. Artık günümüzde neredeyse müzesi olmayan bir şehir, maketi olmayan bir müze kalmamıştır. Bunun yanı sıra insanların barınma ihtiyaçları hiç olmadığı kadar artmış ve dünyanın her yerinde inşaatlar yükselmeye başlamış, bu inşaatların satış ofislerini ise maketler süslemiştir. Yapılacak olan bir işi-ürünü anlatmak veya tarihsel bir canlandırmayı aktarmak son teknoloji maketler ile çok kolaylaşmıştır. Bu sayede sorunsuz üretimler yapılmakta , hızlı satış sağlanmakta ve tarihi bir sonraki nesillere kolayca aktarabilmekteyiz.

Gelecekte ise 5 eksenli hatta belki de 7-8 eksenli robotlar ve daha gelişmiş 3d yazıcılar sayesinde çok daha efektif modeller elde edebileceğiz. Belki de maket ve minyatürcülüğün bir sonraki aşaması olan sanal gerçeklik ile bu sektörde çığır açacağız.

Son söz olarak; her ne kadar teknoloji yardımıyla olursa olsun bu sektör emek yoğun bir sektördür. Tarih boyunca insanlığa sayısız katkısı ve faydası olmuştur. Bu meslek ile iştigal etmiş olan ve eden tüm üstadları saygıyla anıyor ve ne kadar değerli bir iş yaptıklarını bir nebze anlatabildiysek bizim için yeterlidir diyorum…