YDKB Bursa Şubesi, hizmet bedellerinin düzenlenmesini talep etti

Nilüfer Belediyesi Karaman Yerleşkesi’nde düzenlenen sektörel değerlendirme toplantısında Yapı Denetim Kuruluşları Birliği Derneği (YDKB) Bursa Şubesi Başkanı Esra İnhanlı, son dönemde yaşadıkları sorunları dile getirdi.

Yapı denetim kuruluşları olarak 4708 sayılı yasa ve ona bağlı yönetmelikler çerçevesinde görevlerini ifa etmeye çalıştıklarını belirten İnhanlı, “2022 yılında asgari ücrete birincisi %50, ikincisi %30 olmak üzere 2 kez zam yapıldı. İşletmelerde en önemli gider kalemleri arasında işçilik bedelleri geliyor. Bu durum yapı denetim firmalarında da farklı değil. ‘İş yok, eleman çıkartayım’ dediğinizde bile minimum 6 personel istihdamı ile devam etmek zorunda olduğumuz gerçeğine dikkat çekmek isteriz. Bu yıl ilk defa yaşadığımız inşaat maliyetlerine esas birim fiyatlara gelen güncellemelerin paralelinde artan daire fiyatları ve kira bedelleri karşısında da zorlandık. Çünkü yapı denetim firmaları minimum 100 metrekare ofislerde belirli donanımlarda çalışmak zorunda. Çalışma ortamlarımız ve çalışma koşullarımızla ilgili daha pek çok kriter var” dedi.

YAPILAN HER ZAMDA ZORLANDIK

İnhanlı, yapı denetim firmalarının mevzuat gereği minimum 3 araç ile hizmet vermek zorunda olduklarını da vurgulayarak, şöyle devam etti:

“Satın alabilmek bir tarafa kiralama bedellerindeki artış da %100’ün üzerinde oldu. Artan yakıt fiyatları ortadayken, diyecek bir söz bulamıyoruz. Tek diyeceğimiz; artan yakıt ve araç fiyatları ile kiralama bedelleri de bizi oldukça zorladı. Yine, yakıt fiyatlarına ve asgari ücrete gelen zamları gerekçe gösteren yapı laboratuvarları, kendilerince haklı sebeplerle beton numunesi ve çelik çekme fiyatlarına neredeyse %350-400 oranında zamlar yaptı. Yapılan her zamda zorlandık ama sektör paydaşlarımızın yaptığı bu zam karşısında hem zorlandık hem de derinden üzüldük. Çünkü mevzuat gereği beton numune ve çelik çekme test ücretleri de yine bizim hizmet bedelimiz üzerinden ödenmek zorunda ve bunu bildikleri halde bu zamları yansıttılar. Yine beton numunesi çiplerine 2022 yılı içerisinde (Mart ve Eylül) 2 kez toplamda %33 oranında gelen zam da bizi zorladı. Kaldı ki yönetmelik maddesinde yılda 1 kez zam yapılacağı belirtilmiş olmasına rağmen. Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından her yılın ocak ayında olmak üzere yılda 1 kez yayımlanan inşaat maliyetlerine esas oluşturulan birim fiyatlara bu yıl 3 kez güncelleme gelmiş olmasına; yapı denetime esas hizmet bedelinin de bu birim fiyatların ortalamaları alınarak oluşturulan grup fiyatlarına göre belirlenmesine rağmen, üzülerek söylüyorum ki yapı denetim hizmet bedellerine hiçbir ara zam, güncelleme ve benzeri iyileştirme ne yapılmış ne de yapılması gündeme gelmemiştir. Tarafımıza bildirilen gerekçe tam olarak şudur: Yapı Denetim Uygulama Yönetmeliği’nin 26. Maddesinin 4. Fıkrası uyarınca TÜİK tarafından açıklanan önceki yılın Aralık ayı Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) yıllık değişim oranında belirlenir. Ve yılda 1 kez. Ama herkes fiyatlarını bir kez güncelledi, yetmedi iki kez güncelledi, yetmedi üç kez güncelledi… Fakat biz, 2022 yılında alınan ve sözde yüksek bulunan zam dışında hiçbir “zam”, “güncelleme”, “iyileştirme” alamamış ve bu artan maliyetler karşısında ezilecek hale gelmiş bulunmaktayız. Bu gelişmeler çerçevesinde ne acı bir durumdur ki; üyelerimizin çoğu bankalardan girişimci kredileri alarak, çevrelerinden borç toplayarak ayakta kalmaya çalışmaktadır.”

DERDİMİZ ÜZÜM YEMEK, BAĞCIYLA SORUNUMUZ YOK

Aslında gündemlerinin çok farklı olması gerektiğini ifade eden İnhanlı, “Biz depremi konuşmalıyız. Deprem gerçeğiyle yüzleşmeliyiz. Yapı denetiminin önemine dikkat çekmeliyiz. Bizlerin ayakta kalma mücadelesi vermek dışında çok daha önemli görevleri var. Ve bu teknik insanlar bunun için zaman harcamalı, teknik bilgi ve donanımlarını bu amaçlarla sahaya aktarmalıdır. Bakanlığımızdan talebimiz bu konuda mevzuat değişikliği yapılarak hizmet bedellerimizin güncel birim fiyatlar oranında yeniden oluşturulmasıdır. Kaldı ki 2019 öncesi ruhsatlı yapılar için güncellenebilen yapı denetim hizmet bedelleri, 2019 sonrası elektronik ortamda dağıtımı yapılan işler için neden uygulanamıyor? Buna anlam veremiyoruz” diye konuştu.

Yapı denetim firmalarının sektöre daha iyi hizmet verebilmeleri adına yetkililerden, iki konunun ivedilikle gözden geçirilmesini talep ettiklerini belirten Başkan Esra İnhanlı, “Bunlardan ilki hizmet bedellerimizin mevcut piyasa koşulları göz önünde bulundurularak revize edilmesi. İkinci önemli konuysa başta şehrimizdeki ve diğer illerdeki yapı denetim firması sayılarının düzenlenmesi. Bursa’da yapı denetim firmaları ortalama %38 doluluk oranıyla çalışmaktalar. Bu da maliyetlerimizi derinden etkileyen konulardan biri. Biz bunları talep ediyoruz. Yetkililerin dikkatini bu iki konuya çekmek istiyoruz. Bu noktada atılacak adımların her zaman destekçiyiz. Bizim derdimiz üzüm yemek, bağcıyla herhangi bir sorunumuz yok. Bahsettiğimiz sorunlar herkesin bildiği ama dile getiremediği sorunlar. Bunları cesur yüreklilikle dile getirmiş bulunuyoruz” şeklinde konuştu.

Dernek üyelerinin konuyla ilgili görüşleri ise şöyle:

Sedef Akpınar

Bursa İzlem Yapı Denetim

Bizim fiyatlarımız kanunen senede bir kere açıklanıyor. Bu fiyatlar açıklandıktan sonra asgari ücrete, betonlarda kullanılan çiplere iki kere, yakıta, kırtasiyeye enflasyon oranında çeşitli zamlar geldi. Ama bizim çalıştığımız sektörde personelimiz kotaya göre belirleniyor. Çalışan personel sayımızda herhangi bir değişiklik yapamıyoruz. İşimiz havuzdan dağıtıldığı için Bursa’nın çeşitli yerlerinden iş alıyoruz. Bununla ilgili yakıt ve araç masraflarımız oluyor. Maliyetlerin artıp, bizim ücretlerimizin sabit kalması bizde de ekonomik sıkıntıları ve sektörde bazı kalitesizlikleri gündeme getirmeye başladı.

Ahmet Turan

Hanzade Hazal Yapı Denetim

Yapı denetim ücreti yıl sonundaki yurt içi ÜFE üzerinden fiyatlandırılıyor. Yıl boyunca bu fiyat üzerinden bedel belirliyoruz. Ama yıl içinde özellikle yakıt fiyatları, asgari ücret güncellendi, beton numunelerinde kullandığımız bir çip var, bu çip yıl içinde 2 kere zamlandı. Sürekli fiyat artışları bizleri olumsuz şekilde etkiliyor. Bize ise sadece yılbaşında bir zam yapılıyor ve tüm yıl boyunca bu aynı kalıyor. Ama yıl içinde gelen fiyat artışları bizleri olumsuz etkiliyor.

Osman Takar

Bursa Kent Yapı Denetim

Yapı denetim sistemi e-dağıtım sistemiyle değişti. Bu bizim için bir milat. Yaptığımız işin getirdiği sorumluluk var ve bunun da bir maliyeti var. Pandemi süreci ve ekonomik, sektörel daralmadan dolayı işlerimiz bayağı bir düştü. Artık personel maaşlarını ödeyemeyecek duruma geldik. Bunlar için düzenlemenin gelmesini istiyoruz. Katsayılarla ilgili düzenleme olabilir. Teknik olarak denetim yaptığımız personel sayılarının metrekarelerine bir düzenleme getirilebilir. Yine bir mühendisin denetleme alanı arttırılabilir. Betonların içine attığımız çipler var. Bunların maliyetleri bizden alınıp, laboratuvarlara verilebilir. 500 metrekarelik bir işimizin denetimi aldığımız hizmet bedelini geçiyor, üzerine ilave harcama yapmak zorunda kalıyoruz.

Sezer Göktaş
Bursa Maviş Yapı Denetim

Haziran ayından sonra maliyetler boyumuzu aşmaya başladı. Mazot, asgari ücrete yapılan zamlar, yapı denetim laboratuvarlarının bizlere yüklediği fiyat artışları bizleri denetimden çok maddi olanaklarımızı düşünmeye itiyor. Sürekli cebimizden gidiyor. Güncel birim fiyatlarının yıl bazında değil 3 ya da 6 ayda bir güncellenmesi gerekiyor. Katsayımız 1.43. Bugün tek kişi çalışan emlak ofisleri yüzde 3 komisyonla çalışıyor. Bizim katsayımız komik bir rakam. Bunlar düzenlenirse daha çok işimize odaklanacağız, mali kısmı düşünmeyeceğiz.