İş dünyası bir yandan büyüyen Türkiye’nin lokomotifi olmak için çabalarken, bir yandan da sıkıntılarla boğuşuyor. Yapı malzemeleri sektörünün temsilciliğini yapan BTSO 17. Komite üyeleri, çözülmesini gereken sorunların başında ticarette güvenin yitirilmesine yol açan çek yasasını gösteriyor.
İnşaat sektörünün lokomotifi yapı malzemeleri firmalarının en önemli temsilcilerinin yer aldığı Bursa Ticaret ve Sanayi Odası 17. Komite üyeleri, Konut ve Yapı’nın BTSO Toplantı Salonu’nda düzenlediği sektörel buluşmada bir araya geldi. Toplantıya 17. Komite Başkanı Cüneyt Altınsoy, BTSO Meclis Üyesi Zeki Eker, BTSO Meclis Üyesi Hilmi Hesapçı, BTSO Meclis Üyesi Necati Karasu ve komite üyeleri Mehmet Kurtuluş, Merter Yayla ve Özgür Orakçı iştirak etti. BTSO’da başkan İbrahim Burkay ile yeni bir yola çıkan üyeler, oluşturulan komitelerle çalışmalarına hız verirken, yapı malzemeleri firmalarını temsil eden 17. Komite toplantılarına hız kesmeden devam ediyor. Komite üyeleri, yeni dönemden umutlu olduklarını belirtirken, yaşanan sorunlara hep birlikte çözüm bulmak adına tüm girişimleri geç kalmadan yapacaklarını ifade ediyor. Büyüyen iç pazar ve artan dış ticaret ile gelişen sektörün en büyük sorunu olarak ‘çek yasası’nı işaret eden komite üyeleri, piyasanın tedirginliğini yok edecek önlemlerin derhal alınması gerektiğini dile getiriyor.
Cüneyt Altınsoy - Altınsoy Madencilik -
Bu seneki BTSO seçimlerden çok memnunuz. Seçimlerin Bursa’nın önünü açtığına inanıyorum. Güzel bir ekip çalışmamız var. Bizim sektörümüz inşaat sektörü, madencilik sektörü, malzemecilik sektörü. Tam rakam olmasa da 955 üyemiz var. Kentin hedeflerine katkı koyacağız ve belirlenen hedefler doğrultusunda çalışacağız. Komitemiz aktif bir şekilde çalışılmaya başladı. Ben mermer sektörünü temsil ediyorum. Mermer sektörü yüzde 70 oranında ihracata çalışan bir sektördür. Yaklaşık 10-15 senedir ihracata çalışıyoruz ve mermer sektöründe dünyanın en büyük ihracatını yapan biziz. Önceden İtalyan ve İspanyollar vardı. Çin ise düşünüldüğü gibi sektörümüze engel değil. Çin bizim uzak doğudaki kalemiz gibidir. Hammaddeyi Çin’e götürüyoruz. Çin buraya kendisi ihracatını yapıyor. Türkiye’ye geri geldiğinde herkes diyor ki mal oraya gidiyor kesilip geri geliyor, öyle bir şey yok.
İTALYANLARI GERİDE BIRAKTIK
Arap dünyasındaki birçok dev projeyi bizim Türk firmaları yapıyor. Son on senede İtalyanlardan, İspanyollardan, Yunanistan’dan, İsrail’den, İran’dan bu işi aldık ve bayrağı biz en üste taşıdık zaten. Sorunlarımız iç pazarda tabi. En büyük sorun da ‘çek yasası’. Bence ilk önce ele alınması gereken konu. Ticaret odalarının devlete giderek gerekli rica bulunması gereklidir. Çünkü pazarı çok bozuyor. Mal verdiğimiz firmalar bizden aldıkları malı binaya döşeyecek. Mermerle dekorasyon yapacak, ancak şimdi binayı yapan kişiden aldığı çekler kötü çıkınca bu sefer işler bozuluyor. Diğer sorunlarımız da yavaş yavaş zaman içerisinde çözeceğimize inanıyorum.
Zeki Eker -
17. Komite olarak inşaat ve yapı malzemeleri sektörünü temsilen buradayız. Bizim önümüzdeki dönemde öncelikli hedefimiz yapı malzemesi sektöründe faaliyet gösteren arkadaşlarımızla alışveriş merkezi diyebileceğimiz bir OSB tadında sanayi tedarikçilerine hizmet edecek bir bölge oluşturulmak. İnsanların kamyonlarıyla rahat ulaşabileceği, gittiğinde bütün malzemeleri bulabileceği sanayi bölgesi inşa etmeyi hedefliyoruz. Bunun yanında inşaat malzemelerinde kalite oluşmasını hedefliyoruz. Doğru malzemelerin kullanılması çok önemli. Bu sektörde merdiven altı diye tabir ettiğimiz ürünler kullanılıyor. Tabii kalitesiz ürün dolayısıyla kalitesiz binalar ortaya çıkıyor.
KONTROL MEKANİZMASI ŞART!
Ürünlerin belli bir kontrol, test mekanizmasından geçtikten sonra piyasaya sürülmesinin önünü açmak lazımdır. Bu tür kalitesiz ve belgesiz ürünlerin piyasada satılmasının yasaklanması gerekiyor. Bizim bu konularda da çalışmalarımız olacak. Yapılarda doğru malzeme, doğru detay, doğru uygulamayla sonuç alınabileceğini doğru malzemelerin doğru ve eğitimli adamlarla yapılması konusunda birtakım çalışmalarımız olacak. Biz TOBB nezdinde de girişimlerde bulunacağız. Bu tür üreticilerin önünün kesilmesine caydırıcı cezalar verilmesine ve kalitesiz ürünlerin piyasaya sürülmesi gıda da nasıl engelleniyorsa, yapıda da bunu istiyoruz. Eğer sağlıksız binalarda oturuyorsak bu hepimizi ilgilendiren bir durum.
Hilmi Hesapçı - Hesapçıoğlu Yapı Malzemeleri -
Tabii şimdi yapı sektörüne esasında dönüp baktığınızda 20 sene öncesine kadar depreme dayanıklı yapıya kimse girmiyordu. Her ay 100’lerce kaçak yapı yapılıyordu. Bursa’nın merkezi Osmangazi’de bile konutların yüzde 70’i depreme dayanıksız, kaçak yapıyla oluşmuş durumda. Dolayısıyla bu binaların yenileneceğini düşünecek olursak geleceği en parlak sektör bizim sektördür. Bu sektörün önünü açmak lazım. Bir de kullanılacak malzemelerin belgeli ve kaliteli malzemeler olması konusunda hem devlete hem de bizlere çok büyük görev düşüyor.
BİLİNÇLİ OLMAK ZORUNDAYIZ
Bir bakıyorsunuz önemli bir yalıtım malzemesi üretiliyor, adam gerekli kalite belgelerini basmış. Öte yandan rüzgârda sıvaları dökülen malzemeler bile var. Bunların tespit edilmesi cezaların, müeyyidelerin uygulanması konusunda hepimizin bilinçli olması gereklidir. Bu kararları alırsak daha kaliteli yapılarda oturabilmek adına önemli adımlar atmış oluruz. En büyük sorunlarımızdan birisi de çek yasasıdır. Şu anda çek yasası piyasayı tıkıyor. İzolasyon sektörünün önü açık. Bayağı bir iş var şu anda ama değişik sorunlar mevcut. Çek yasası ve merdiven altı gibi sorunlar bunlar piyasayı etkiliyor.
Necati Karasu - Akre Yapı -
Piyasanın aslında lokomotifidir 17. Komite. Hangi sektörler var; malzeme üreticileri ve satıcıları diye adlandırdığımız daha çok tedarikçi firmalar 17. Komite’de yer almakta. Daha önceki dönemlerde inşaat malzemelerinde standart belliydi. Şimdi ise ürün gamı çok fazla geniş. Burada sorunlardan bir tanesi de ürün gamının genişlemesine paralel olarak yeterli sayıda teknik personelin olmayışıdır. Bir de şu var; piyasanın lokomotifi dedim. Şu nedenle; finansman anlamında çok ciddi yatırımlar yapılıyor.
KÂR MARJLARI ÇOK DÜŞÜK
Gerek barter gerekse de çok uzun vadeli satışlarla çok büyük sıkıntılar yaşanıyor aslında. Bu çerçevede sorunlarımız büyük. Sektör dışarıdan insanların çok fazla iştahını kabartsa da durum aslında böyle değil. Cirolar çok yüksek, kâr marjları çok düşük, riskleri yine çok yüksek bir sektör gamı içerisinde faaliyet gösteriyoruz. Bu nedenle çok tedbirli olmak zorundayız. Bu ürün çeşitliliğinin artması büyük avantaj. Ancak teknik anlamda ürünü kullanmaktan ziyade pazarlamak da lazım. Bu konuda da sıkıntılar yaşıyoruz.
Mehmet Kurtuluş - Şenkurtuluş Mermercilik - Komite Üyesi
Biz de mermer sektöründe faaliyet gösteren bir firmayız. İhracatta bir sıkıntımız yok. Ancak çek yasasıyla ilgili ciddi sıkıntılarımız mevcut. Çeke maalesef güven kalmadı. İç pazarda projeler hızla büyüyor. Mermer sektörü de inşaat malzemeleri içerisinde önemli bir yer tutuyor. En ufak bir inşaat şu anda 25-30 bin metrekare oldu. Bursa’da inanılmaz projeler var. İstanbullu özellikle Bursa’ya itina gösteriyor. Hızlı tren yapılması, otoyolun geçmesi gibi projeler Bursa’nın çevresini biraz daha genişletecektir. Bunun yanında son bir iki yılda izinlerle ilgili prosedürler uzadı.
BÜROKRASİ ÖNÜMÜZÜ TIKIYOR
Ocak açmak istiyoruz; mesela mermer ocağı açmak en az bir yıl sürüyor. Bürokrasi uzamaya başladı. 10 yılda çok büyük ivme kazandı sektör ihracat anlamında. Biz mesela Ortadoğu’ya kesilmiş mal satıyoruz. Çin’e de blok satıyoruz. Şimdi yeni ocak maden çıkmazsa ister istemez talep başka ülkelere de kayabiliyor. Genel anlamda ihracat çok iyi ama piyasada belli başlı sıkıntılar var tabi. Sonuçta ticaret odaları ticaret ve sanayinin gelişmesi için var. Biz elimizden geldiği kadar bir şeyler yapmaya çalışıyoruz.
Merter Yayla - Pantek Ltd. Şti. - Komite Üyesi
Şirketimizin bünyesinde birkaç tane firmamız var. Bir tanesi inşaat grubuna üretim yapıyor. Firmamız hem görme engelli taşlar üretiyor, hem de onların ulusal patentine sahip olan bir firma. Şehirlerde özürlüler idaresince üretilen görme engelli taşların Türkiye pazarına hizmet eden fabrikamız var. Üretimi de bizde patenti de bizde. Bir tür sistem bu Avrupa Birliği’nden geliyor. AB uyum yasaları gereğince özürlüler ve yaşlılar idaresinin prekast yerlerde kullanılan veya iç mekânda kullanılan plâstik kaplama dediğimiz engellileri yönlendiren bir ürünümüz var.
ÖDEME ALMAKTA SORUNLAR YAŞIYORUZ
Benim işim diğer arkadaşlara göre daha çok belediyelerle. Belediyelerle çalışmanın sıkıntılı yanı ödemeler konusuyla ilgili yaşanan zorluklar. Ama her sektörün zorluğu var. Arkadaşlarımın bahsettiği gibi çek konusuyla ilgili de çok ciddi sıkıntılar var. Mesela Bursa’da çok bilinen 3-4 firma iflas erteleme talebinde bulundu. Onların çekleri hükümsüz durumda. Çeki aldığınızda o iş için firma çok sağlam, bakıyorsunuz ki çekin günü gelene kadar firma iflas erteleme talebinde bulunmuş. Bunun gibi sebeplerle sıkıntılar devam ediyor.
Özgür Orakçı - Betaşsan Madencilik -
Yapı malzemeleri sektöründe bizim ‘agrega’ üreten bir firmamız var. Aynı zamanda Orakçı Yapı olarak konut üreten bir firmamız daha var. Genellikle agrega üreten firmalar için konuşacak olursak, çok ciddi fiyat rekabeti içinde üretim yapmaya çalışan bir yapımız var. Bu da tabi bazı sıkıntılar doğmasına neden olabiliyor zaman zaman. Tabii betonun en başlıca elemanlarından birini oluşturuyor agrega. Betonun özellikle uzun dönem dayanımlarında agreganın uygun olmasının çok büyük önemi var. Bu konuyla ilgili Türkiye’de agrega üreticileri birliği var. Bu birliğe üye olan firmaların biraz daha denetimi ön planda sağlıklı bir şekilde üretilebiliyor ama burada da üretim kontrolü açısından birlik yok. Bazı kuralların eksikliği var. Agrega açısından baktığımızda şu andaki sıkıntımız standart bir ürün üretimiyle ilgili. Bunu özellikle alt yapı ve beton ayrımıyla ilgili düşünebilirsiniz.
