İnşaat sektörünün rol model kadınları

Konut Yapı Gazetesi, 8 Mart Dünya Kadınlar Günü vesilesiyle sektörün alanında başarılı ve güçlü kadınlarıyla buluştu.

Cesaretleri, azimleri, kararlı duruşlarıyla hepsi birer rol model…

Balkantürksiad’ın ev sahipliğinde gerçekleştirdiğimiz etkinliğimizde sektörde kadın olmanın zorluklarını, kadınların yaşadıkları sorunları, çözüm önerilerini, sektörün geleceğini, meslek örgütlerinde ve sivil toplum kuruluşlarında kadının yerini konuştuk.

Röportaj: Nagihan GÖRKEN

Ülkü Mercan Küçükkayalar

İMO Bursa Şube Başkanı

Erkek egemen örgütlerin başına kadınların geçmesi güzel bir haber. Atatürk kızı Ülkü olarak bir Cumhuriyet kadını olarak çok onur verici benim için. Sayımız bu anlamda az. Kendi yaşadıklarımdan yola çıkarak söyleyebilirim ki genç bir kadın olarak sektörün içinde bulunmak zordu. Fakat, kendinizi kabul ettirdiğinizde, “Ben burada duracağım, beni sektörün dışına itemezsiniz” diye ısrarcı olduğunuzda ki ben öyle yaptım, bir süre sonra size aşırı saygı duyuyorlar. Kadının olduğu yerde kaba davranışlar olmuyor, küfür olmuyor, daha bir kibarlık geliyor. Bunu hissettim çalışma hayatımda. Kadının olduğu ortamda herkes kendine çeki düzen veriyor. Kadın, her yerde olmalı. Oda’da işsiz genç kadın meslektaş oranımız yüzde 50. İnşaat mühendisliğinde kadına biçilen belli iş alanları var. Tanıdığım çok başarılı şantiye şefi kadınlar var. Kadınlara iş alanı açarsak çamura da girer, yükseğe de çıkar, güneşin altında da durur, soğukta da durur. Kadın çalışır. İş kollarını eşit koşullarda açmaya çalışacağız kadınlara. Oda olarak bu konuda farkındalık yaratmak istiyoruz. Biz de kendi firmamızda senelerdir pozitif ayrımcılık yapıyoruz. Firma sahibi kadın olmamız sebebiyle değil, kadının çalışma prensipleri konusundaki tutarlı, ahlaklı davranışını bildiğimiz için yapıyoruz bunu. Tabii kadın daha detaycı. Ürettiğimiz yapılarda kadının detaylara verdiği özen kamu kaynaklarının israfının önlenmesinden tutun da insan ilişkilerindeki iyileştirmeye kadar yansıyor. Bu dolayısıyla topluma da yansıyacaktır. Kadın daha ciddi çalışıyor, daha işine sadık. Bir kadın çalışan kendine güvenli bir çalışma ortamı bulduğu zaman farklı bir arayış içine girmiyor. Para kazanmaya, emeğini ortaya koymaya çalışıyor. Erkek çalışanda bu sadakati göremiyoruz.

Seçil Bulcan Ürküt

Balkantürksiad Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı

Daha çocukken bizi oyuncaklarla ayrıştırdıkları bir durum söz konusu. Yıllar sonra da karşınıza erkek işi, kadın işi kavramı çıkıyor bizim sektörümüz de dahil.

Kadın, inşaat sektöründe tasarımdan inşaat aşamasına kadar hemen hemen her alanda var.

Fakat özellikle kadın, inşaatın uygulama aşamasında proje müdürlüğü, şantiye kontrolörlüğünde ciddi sorunlar yaşıyor. Ama işin ilginç yanı mimarlık fakültelerinin yüzde 50’si kadın. Fakat gerçeklerle yüzleştiğimizde iş hayatındaki aktif kadın sayısı yüzde 15’i geçmiyor.

Ben bunun mimarlık tarihinden de kaynaklandığını, mimarlık tarihinde de kadınların meslekten uzaklaştırıldığını düşünüyorum. Mesela ergonomi erkek üzerinden tanımlanmış.

Bence kadın bakış açısı çok farklı. Kadın çok daha titiz, detaycı. Bir de sorunların içinde yaşadığı için kadın, tasarımlarda çözümlere çok daha farklı bakış açısıyla yaklaşıyor.

Ben, 25 yıldır ofiste pozitif ayrımcılık yapıyorum.

Öte yandan kadınların örgütlenme tarafı da biraz zayıf. Bizler bunu öğrenemedik. Buradaki kadınlar, hepimiz birer sivil toplum örgütüne üyeyiz. Bu çok güzel. Buralarda hem kendimizi besledik hem de birçok şey öğrendik. Bizlere bu anlamda önemli görevler düşüyor. Bu yanımızı güçlendirmemiz lazım.

Nurcan Özdemir

EPSA Yönetim Kurulu Başkanı

Bu toplumun omurgası kadındır. O omurganın sağlam ve dik olması gerekir. Kadınlar hayatın her alanında desteklenmeli. Sektörde 24 yılı geride bıraktım. Ama başta annem bile bana inanmıyordu. Çünkü ataerkil bir toplumdayız. Okumuş ama iş hayatına atılmamış 1 milyon 800 bin kadın var. Bu çok kötü. 2012 yılında En Başarılı Kadın Girişimci seçildim. Sonra çözülemeyen sorunlar bana geldi, benim üzerimden çözüldü. Çok farklı hikayeler de geldi önüme. Keşke, baştan iş hayatında kadınlar yer alsaydı. Kadınlar olarak sonradan karşılaşılan güçlüklerin üstesinden geliyoruz. Her kadına dokunmalıyız. Onlara rol model olmalıyız. 5 yıl TOBB Kadın Girişimciler Kurulu Başkanlığı yaptım. Ben iş hayatımda hava aydınlanmadan işe gittim, hava karardıktan sonra eve geldim. Kadının olduğu yerde düzen var.

Necla Özkaplan Yörüklü

Peyzaj Mimarları Odası Bursa Şube Eski Başkanı

Toplumda sayı olarak eşitiz. İhtiyacımız olan temel şey “cesaret”. 32 yıl önce Bursa’ya geldim. 22 yaşındaydım geldiğimde ve o yaşta sahadaydım. Sabah 5’te kalkıyordum, işçileri toplayıp sahaya gidiyorduk. Sizin duruşunuz da karşı taraf için önemli. Ben sahadayken cinsiyetçi bir yaklaşımla hiç karşılaşmadım. Ancak annemin çalışma saatlerim ve evliliğimi ihmal ettiğim yönündeki sözleri üzerine kamuya geçtim. Biz bilinçli olmalıyız. Bu bilinci gençlerde ve kadınlarda geliştirmeye çalışmalıyız. Hiçbir baskıya boyun eğmeyen kadınlar var. Yaratıcı sermayesini ortaya koyacak, kararlı olacak kadınlar. Şöyle bir söz vardır: “Sen yola çık, yol sana görünür”. Bu lafı severim. Kadınlar yola çıkmalı. Yürekli, sevgi, barış içinde olmalı. Hiçbir kadın hiçbir kadının kurdu değildir.

Şirin Rodoplu Şimşek
Mimarlar Odası Bursa Şubesi Başkanı

İş hayatına kadınlar olarak geriden başlıyoruz. Şüphe ile bakıyorlar bize. Sahada da erkekler tercih ediliyor. Maalesef tacize, mobinge maruz kalan kadın meslektaşlarımız var. Hiçbir erkek ofis ararken güvenli olsun diye düşünmezken biz kadınlar ofis tutarken güvenli bir yerde olmasına dikkat ediyoruz. Yine sahada mesafeyi bir kadın olarak kollamak zorundasınız. Erkek meslektaşlarımız şantiyede ustalarla rahatça çay içerken, biz ciddi olmak zorundayız.
Kadın pozitif ayrımcılığını destekleyen biri değilim, kadın kendisini var edebilir, özel bir ayrıcalığa ihtiyacı yok. Ama bir yerde de kadın olarak bir şeyleri başarabileceğinizi göstermeniz gerekiyor.
Kadının ilk mücadelesi ev hayatında başlıyor. Çocuğun yanında biri kalacaksa kadın kalıyor. Öncelikler hep kadının analığı ya da ev hali üzerinden ilişkilendiriliyor. Kadın olarak inşaat sektöründe hep bir mücadele veriyorsunuz.
Öte yandan daha titiz ve programlı çalışmamız nedeniyle daha tercih edilebiliyoruz.
Mücadelemizi kamusal düzeyde de sürdürüyoruz ve bunu başarıya döndürebiliyoruz. Meslek odalarında ekipleri yönetiyorsunuz, üyeleri organize ediyorsunuz. Oda üyeliklerinde de erkeklerin sayısı fazla. Eşit olduğunuzu düşündüğünüz mesleğinizde bile bakıyorsunuz yıllardır Bursa Şube’de hiç kadın başkan olmamış. İlk kadın başkan olduğunuzda da bu kez herkes sizden çok şey bekliyor. Kendini ispatlaması isteniyor kadından. Ataerkil bir toplumuz. Ama biz öncelik istemiyoruz, eşitlik istiyoruz.

Nur Gül Arslan
İç Mimarlar Bursa Şube Eski Başkanı

Babam da sektörün içinde olduğu için ben çocukluğumdan itibaren hep sahadaydım, hep şantiyelerdeydim. Dolayısıyla hiç cinsiyet farkındalığım olmadı. 15 senedir çalışıyorum. Mimar ve inşaat mühendisi olarak çok da kadın yoktu etrafta. Bir kadın gördüğümde hemen ona sarılasım geliyordu. Ayrımcılığa maruz kalmadım.
Kadın ya da erkek işi değil önemli olan işi kimin iyi yaptığı. Kadınların sadece inşaat sektöründe değil tüm hayatta yaşadığı problemlerden birincisi ailevi ve evdeki sorumlulukların kadına yüklenmesi. Hasta var kadın bakıyor, çocuk var kadın bakıyor. Her şeyi kadın organize ediyor. Erkekler sadece çalışıyor. Kadınlara hep ekstra sorumluluk yüklenmiş. Bu, kadınlar için yorucu.
İkinci problem şu; “Kadın başına mı yapacaksın?” diye bir söylem söz konusu. Kadın istedikten ve inandıktan sonra karşısında kimse duramaz. Cesur olmak zorundayız. Kız çocuklarının eğitilmesi önemli. Gelecek jenerasyondan çok ümitliyim.

Zerrin Özgüle
Zerrin Özgüle İnşaat Yönetim Kurulu Başkanı
Sektörde kadın olmanın zorluğunu yaşamadım. Siz duruşunuzu belirleyince karşınızdaki size saygı duyuyor. Benim annem de benim gibi 40 yaşından sonra inşaat sektörüne yöneldi ve kooperatif usulüyle 8-9 proje yaptı. Hatta sarı çizme giyip, sahada da koşturmuş. İnsanlara güven verdiğinizde karşılığını buluyorsunuz. Annem benim rol modelim. Dürüst olmanız, işi sahiplenmeniz ve işin üzerine cesurca gitmeniz lazım. Kendi çevremde artık şunu görüyorum; artık evde de bir hayat paylaşımı var ve eşit. Bizim kadın olarak sorunumuz cesaret. Yapabileceğimiz işlerin arkasında duralım. Kadınlar olarak geniş bakış açımız ve organizasyon yeteneğimiz var. Bunlar kadınların artıları ve bunlarla erkeklerden 1-0 öndeyiz. Bence 50 yıl sonra kadınlar önde olacak. Öte yandan eğitimli olup, çalışmayan kadınlar var. Kadınların eğitimine önem vermek lazım. Ben ayrıca toplumsal bilinci yüksek bir insanım. Bu toplum bize bir şeyler kazandırdıysa bizim de topluma bir şeyler vermemiz lazım. Bu nedenle dernek ve vakıflarda çalıştım. BUSADER’in kurucu üyesiyim ve Başkanıyım. Derneğimizin ulusala açılmak hedefi var. İş hayatında olduğu gibi topluma da borcumuz var. STK’lara üye olmak gerekiyor. STK’lar toplumları da geliştiriyor.

Zuhal Aslı Saka
BUİKAD Sayman Üyesi
Rahmetli babam Engin Özbek, eski İl Milli Eğitim Müdürüydü. Kendi evimizi yaparak başladı yolculuğumuz. 2005 yılında firmamız kuruldu, 2010 yılında ben mezun oldum. Ve direkt şantiyede buldum kendimi. Okuldan mezun olduğumda 23 yaşındaydım. Babam, firmalara anlaşma yapmaya beni gönderiyordu. Böylece babam beni tek başıma bir şeyler yapmaya itti. O zaman babama beni yalnız bıraktığı ve zorladığı için kızıyordum. Ama şimdi anlıyorum ki benim kendi ayaklarım üzerimde durmamı sağlamış. Şükrediyorum bunun için. Şu anda eşimle birlikte çalışıyorum. İş bağlantılarını ve anlaşmaları ben yaparım. Her şeyi aileden öğreniyoruz. Eğitim önemli. Benim ilk öğretmenim babamdı. İnşaat sektöründe kadınların yaşadığı en büyük sorun cinsiyet ayrımcılığı. Ben şanslı bir insanım. Hiç bunları yaşamadım. Kendi duruşunuzu ortaya koyunca karşınızdakiler buna saygı duyuyor. Sektörde işe alımlarda da aynı pozisyona aynı eğitim düzeyinde kadın ve erkek başvurduysa kadının tercih edilmesi için kadının mutlaka artısının olması gerekiyor. Bunları da aşmalıyız. Sosyal hayat da kadınları besleyen bir alan. Odalarımıza ve örgütlerimize sahip çıkmalıyız. İki dönem önce yönetim kurulu üyeliği yaptım Mimarlar Odası Bursa Şubesi’nde. STK’larda yer almak da önemli bizim için. BUİKAD’da iki dönemdir yönetim kurulu üyesiyim. Bu dönemde sayman üyeyim. Genç girişimcilere sosyal hayattan uzaklaşmamalarını tavsiye ederim.

Uluay Koçak Güvener
Petra Planlama Mimarlık Proje Danışmanlık Mühendislik
Bir takım şeyler aileden başlıyor. Sadece Türkiye’de değil dünyada da kadın olmak zor. Ben birinin kızı, karısı, ablası değilim. Ben Uluay’ım; ilk önce benim, sonra şehir plancısıyım, Belen’in annesiyim, Ergün’ün eşiyim, Yüksel’in kızıyım. Coğrafyamızda kadının çok önemli bir yeri var. Türkiye’de ilk siyasi partiyi kuran kadındır. Adı da Nezihe Muhiddin’dir. Bizler rol modeliz. Kızım küçükken, “Büyüyünce ben annem gibi olacağım” derdi. Bu benim için yeterliydi. Bir meslek ya da başka bir şey söylemiyordu. Bizim ne kadar çok örnek olacağımız şeyler fazlalaşırsa aslında toplum da ona göre kalkınacak. Toplumda kadınlar aslında geri planda değiller. Toplum da değişim ve devinim içerisinde. Biz, gelecek nesillere örnek olan girişimci kadınlarız. Şehir plancısı, mimar, mühendis olarak biz toplumda yönlendirici insanlarız. İnsanlar bizi takip ediyor. O yüzden bizim iki kat daha fazla sorumluluğumuz var. Ben hep çalışma hayatına kadın erkek olarak değil insan olarak baktım. Ama kadın olunca hep kendini bir ispatlama çabası oluyor doğru. Şehir Plancıları Odası’nın 12 dönem yönetim kurulunun 7’sinde kadın başkan vardı. Ben de 6 dönem yönetim kurulunda çalıştım. Bursa Şube’sinin kurucu üyesiyim.

Meral Türkeş
BEMO Yönetim Kurulu Üyesi
Emlak danışmanlığına başladığım zaman 40 yaşındaydım. Oğlum da 3-4 yaşlarındaydı. Başta ürküyordum çünkü yeri geliyor çok sayıda erkekle aynı araca binip, daire ya da yer göstermeye gidiyorsunuz. O yüzden yanımda bayıltıcı sprey taşıyordum. Gayrimenkul sektöründe belli bir süre temkinli davranmak zorunda kaldım. Sonra kendi aracım olunca yer göstermeye ayrı araçla gittim, kendimi daha güvenli hissettim.
Erkek danışmanlarımızın bizi yönetme ya da kandırma isteğiyle karşılaştım. Bu nedenle daha sert ve sağlam durmamız gerekiyor. Çünkü erkekleri yönetiyoruz. Çok farklı insanlarla karşılaşıyorum iş hayatında. Bazen yer göstermelere giderken yanıma erkek danışman alıyorum. Daha cesaretli oluyorum böylece.
Oğlum milli yüzücüydü. Bu anlamda çocuğum kadar benim de fedakarlığım var. Sabah 4’te kalkıp onu antrenmana götürüyor akşam da yine ben antrenmandan gidip alıyordum. Çocuğum başarılı oldu ama benim de gençliğimden 8-10 sene gitti. Çocuklarım çok özgüvenliler. Çocuklarımın kendi yollarını çizmelerini sağlamaya çalışıyorum. İş hayatında da hırslıyım. 12 saat olsun çalışırım. Kadın olarak çok fazla sorumluluğumuz var. Ama iyi ki çalışıyorum evde değilim.