Yıldızı parlayan meslek : “Değerleme Uzmanlığı”

Röportaj: İsmail Hakkı Yoğurtçu

Görüntü: Mesut Çelik

Türkiye Değerleme Uzmanları Birliği (TDUB) Yönetim Kurulu Üyesi ve Türk Devletleri Değerleme Uzmanları Birlikleri Konseyi (CAATS) Genel Sekreteri Emrullah Acar, gayrimenkul değerleme uzmanlığı meslek dalını ve Birliklerinin çalışmalarını gazetemize anlattı.

Paydaş sektörlerinin temsilcilerine değerleme işlemleri ve raporlama sistemindeki gelişmeleri anlatmak üzere gerçekleştirilen programa katılmak için Bursa’ya gelen Türkiye Değerleme Uzmanları Birliği Yönetim Kurulu Üyesi ve Türk Devletleri Değerleme Uzmanları Birlikleri Konseyi Genel Sekreteri Emrullah Acar, gazetemizin sorularını yanıtladı.

Değerleme uzmanlarının faaliyet alanlarını anlatan Emrullah Acar, “Gayrimenkulleri, Gayrimenkule dayalı hak ve faydaları, ve gayrimenkul projelerini bağımsız ve tarafsız bir şekilde değerleyen, değerleri takdir eden ve raporlayan uzmanlarız bizler. Mesleki faaliyetlerimizi Sermaye Piyasası Kuruluna (SPK) bağlı Sermaye Piyasası Lisanslama Sicil ve Eğitim Kuruluşu tarafından sınavla verilen gayrimenkul değerleme lisansı ile icra etmekteyiz. Tüm bu mesleki faaliyetlerimizi SPK gözetim ve denetiminde yapmaktayız. Yürüttüğümüz mesleki faaliyet bu yönüyle bir sermaye piyasası faaliyetidir. Mesleğimiz sadece sermaye piyasası kuruluşlarına değil, Bankalara, finans kuruluşlarına, sigorta şirketlerine, halka açık ortaklıklara ve ihraççılara da hizmet vermektedir. Meslektaşlarımız, teminatlandırma, kamulaştırma, özelleştirme, uyuşmazlık ve mülkiyet davaları, kentsel dönüşüm, sigorta, vergi, yabancıların vatandaşlık edinimi, özel değerlemeler gibi birçok amaçla değerleme raporları hazırlayarak kurum ve kuruluşlara hizmet vermektedir” dedi.

Türkiye Değerleme Uzmanları Birliği’nin Sermaye Piyasası Kanunu kapsamında kurulmuş, kamu tüzel kişiliğine haiz bir meslek birliği olduğunu anlatan Emrullah Acar, “Birliğimizin şu anda 9.500 civarı gerçek kişi, yaklaşık 154 tane de tüzel kişi üyesi mevcuttur. Birliğimizin amacı gayrimenkul piyasalarının ve değerleme faaliyetlerinin gelişimine katkı sağlamak, üyelerimizin mesleki özen ve disiplin içinde çalışmalarını sağlayarak, sektörümüzde doğru ve güvenilir değerlerin oluşması için düzenlemeleri yapmaktır” şeklinde konuştu.

“Son dönemlerde daha fazla gündeme gelmeye başladık”

Değerleme uzmanlığının yeni bir meslek dalı olduğunu belirten Emrullah Acar, mesleklerinin kurumsallaşma sürecinin 2000’li yıllardan sonra gerçekleştiğini ifade ederek, “Özellikle ipotekli konut kredilerinin kullanılması esnasında meslek dalımızın önemi anlaşılıyor. Son zamanlarda mesleğimiz daha fazla gündeme gelmeye başladı. Bunun nedenlerinden biri Türk vatandaşlığına geçişle alakalı yasal düzenlemeler kapsamında ülkemizde yabancı uyruklu biri taşınmaz edinmek istiyorsa ve bu yolla vatandaşlık almak istiyorsa gayrimenkul değerleme raporu hazırlanmalıdır. Taşınmaz Değerleme Sistemi ile ilgili yakında meslek dalımız daha da gündeme gelecektir. Bu sistem, tapuda tescile esas birçok işlemde değerleme raporlarını zorunlu kılacağı için meslek dalımız biraz daha tanınır hale gelecektir” dedi.

“Mesleğimize olan ilgi artıyor”

Türkiye’de gayrimenkul değerleme lisansı ve konut değerleme lisansı almış 20 bine yakın kişinin olduğunu anlatan Emrullah Acar, bu lisanslı meslektaşlarının 9.600’ünün meslek birliklerine kayıtlı olduğunu anlatarak, “Yaklaşık 6.600 kişi aktif bir şekilde sahada raporlama yapıyor. Sektörde yeni uzmanlara ihtiyaç var. Sektörün büyüyeceği ve daha farklı hizmetler vereceği görülüyor. Ancak artan lisans sayılarından mesleğe olan ilgiyi görebiliyoruz” dedi.

Sektörlerinde müşterilere yönelik farklı sayıda veri toplama hizmeti verildiğini ve her müşteriye verilen emek farklılaşırken, ücretin ise aynı kaldığını anlatan Acar, “Biz kanunla düzenlenmiş asgari ücret tarifesi ile hizmet veriyoruz. Emek yoğun bir iş yapıyoruz ancak aldığımız ücretler benzer sektörlere göre ne yazık ki biraz geri kaldı. Sektörümüzün daha cazip bir hale gelebilmesi için ücret tarifelerimizin önerdiğimiz seviyede olmasını talep ediyoruz. Sektörü disipline edebilmek için mevzuatsal düzenlemelere ihtiyaç var. Disiplin ve denetleme çerçevesinde mevzuatlarımızın güçlendirilmesi gerekiyor. Bu konuda başta düzenleyici otoriteler olmak üzere ilgili kurum ve kuruluşlarla olan temaslarımız devam ediyor” ifadelerini kullandı.

“Taşınmaz değerleme sisteminde önemli yol kat edildi”

Taşınmaz değerleme sisteminin son yıllarda tekrar konuşulmaya başlandığını ve bu konuda kamu kurum ve kuruluşlarının önemli çalışmalar içerisinde olduğunu söyleyen Emrullah Acar, “Özellikle Gelir İdaresi Başkanlığı’nın bu konuda son derece titiz bir çalışması var. Birlik olarak bu çalışmalara biz de dahil olduk. Sermaye Piyasası Kurulu, Tapu Kadastro Genel Müdürlüğü, Risk Analizi Genel Müdürlüğü ve Çevre ve Şehircilik Bakanlığı gibi birçok kurum ve kuruluş bu sistem için ciddi çalışmalar yürütüyorlar. Yakın tarihte de bu konu hakkında bir düzenleme yapılacağına inanıyoruz. Tapu Kanunu ve benzeri mevzuatlarda yapılacak değişikliklerle tapuda yapılacak tüm işlemlerde değerleme zorunluluğunun yapılacak düzenlemelerle geleceğine inanıyoruz” dedi.

“Bilirkişi sisteminde önemli adım”

Gayrimenkul değerleme alanında bilirkişilik sisteminin tüzel kişilerde pilot uygulama olarak başlatıldığını hatırlatan Acar, yürütülen pilot uygulamada Adalet Bakanlığı’nın memnuniyet verici sonuçlarla karşılaştığını belirterek şunları söyledi:

“İtirazlarda, ek rapor taleplerinde azalma olduğu ve gayrimenkul değerleme firmalarının tüzel kişi bilirkişi olarak bilirkişi raporlarının niteliğini arttırdığı görüldü. Adalet Bakanlığı’ndan bu yöndeki geri bildirimi aldık ve bakanlık pilot uygulamaya son vererek gerek icra mahkemelerindeki gerekse de asliye ve sulh mahkemelerindeki gayrimenkul değerleme raporlarında tüzel kişi bilirkişilik uygulamasını hayata geçirmek istiyor. Bu konuda yakın tarihte Adalet Bakanlığı tarafından usul ve esaslar yayınlandı. Yayınlanan usul ve esaslar uygulamaya geçişin son adımlarını gösteriyor. Şu an sürecin yazılım aşamasında olduğunu öğrendik. Bu kapsamda bir de taşıt, makine, ekipman gibi gayrimenkul dışı varlıkların icra mahkemeleri tarafından satışı gerçekleştirilmeden önceki bilirkişi raporlarının da gayrimenkul kuruluşları tarafından hazırlanması gündeme geldi. Bu konudaki görüşlerimizi de ilgili makamlara arz ettik ve onlar için de çok ilgi çekici bulundu. Adalet Bakanlığı’nın bu konudaki çalışmalarıyla da mesleğimize yeni bir iş alanı daha kazandırılacak.”