İnşaat sektörü sorunlarla boğuşuyor

İnşaat sektöründeki iş dünyası STK'larının temsilcileri, Konut ve Yapı’nın “Sektörel Buluşma” organizasyonunda buluştu. İnşaat Müteahhitleri Sanayici ve İş İnsanları Derneği’nin (İMSİAD) ev sahipliğindeki toplantıda, inşaat sektörünün sorunları, çözümleri ve 2024 beklentileri masaya yatırıldı.

Ekonomideki daralmanın inşaat sektörüne olumsuz etkilerinin 2024’te de süreceğini ifade eden iş dünyası temsilcileri, nüfusu her yıl 50 bin kişi artan Bursa’nın konut ihtiyacının karşılanması gerektiği, bunun için de tüm paydaşların bir araya gelmesiyle bir yol haritası hazırlanması çağrısında bulundular.

İMSİAD Yön. Krl. Bşk. Şeref Demir

Sektörlerin ekonomik sebeplerden daralması bazen normaldir. Fakat inşaat sektörünü diğer sektörlerden ayıran en önemli konu sosyal boyutudur. Riskli yapıların sağlam yapılara dönüştürülmesi için inşaat sektörünün canlı tutulması gerekiyor. 2021 yılından itibaren daralan ve TÜİK rakamlarına göre son 11 yılın en düşük konut üretimi ve satışı bakımından en düşük sürecinden geçiyoruz. Sektörün kendine has sıkıntıları da mevcut. Arsa maliyetlerinin artması, inşaat maliyetlerinin artması, konut kredisine vatandaşın kolay ulaşamaması ulaşsa bile yüksek faiz oranlarının olması, ara eleman sıkıntısının yaşanması, enflasyon muhasebesine tabi tutulmadığımız için kazanmadığımız paranın vergisini ödemek zorunda kalmamız ve haksız işçi davalarına maruz kalmamız bu sorunların başında geliyor. İnşaat sektörünün durgun olması ülkenin sosyolojik açıdan zor duruma girmesiyle eş değerdir. Sektörün canlandırılması konut ihtiyacının karşılanması açısından da önemlidir. Eleman sıkıntısını yurtdışına çıkan işçi sayısını kısıtlamamız lazım. Ara elamanların yaş ortalamasını düşürmemiz lazım. Bugün ara elemanlarda yaş ortalaması 50 olarak gözüküyor ve bu ciddi bir konu. Radikal bir çözüm olacak ama yurt dışından kısa süreliğine ara eleman getirmemiz lazım. İnsanların konut alabilmesi için konut kredisinin uygun ve ulaşılabilir olması lazım. Arsa talebini devlet aracılığıyla karşılamamız gerekiyor. Bir diğer önemli konu ise kentsel dönüşümde zihnen bir değişimin olması lazım. Devletin kentsel dönüşüm prosedürlerini düzenlemesi lazım. Bu düzenlendiği zaman inşaat firmaları uzun ve zahmetli prosedürlerden kurtularak konuya daha yakın durabilir. Devletin kentsel dönüşüm konusunda eşit değil adil olması lazım.

BUİKAD Yön. Krl. Üyesi Zuhal Aslı Saka

Ülkece 2023 yılında yaşadığımız 6 Şubat depremi, genel seçim maratonu sonrasında tüm dünyada yaşadığımız ekonomik kriz ve bize yansımaları sonrasında inşaat sektörümüz tabi ki daraldı. Konut kredilerine ulaşımda zorluklar, emlak fiyatlarındaki artış inşaat sektörünü zora soktu. El ele verip artık sonuç üretmemiz gerektiğini düşünüyorum. 6 Şubat sonrasında gösterdiğimiz birlik ve beraberlik görüntüsünü tekrar göstermemiz gerekir. Sağlıklı yapılar için doğru imalat ve doğru denetim önemli. Sektörümüzün en büyük problemlerinden biri nitelikli ara eleman yetişmemesi olarak göze çarpıyor. Çoğu zaman bunun sıkıntısını ciddi bir şekilde yaşıyoruz. Eskisi gibi nitelikli teknik eleman yetişmiyor. Ülkemizin artık olmazsa olmazı olan kentsel dönüşüm konusunda yeni alanlara ihtiyacımız var. Tarım alanlarında değil zemini sağlam yerlerde bu alanların olması gerekir. Ayrıca inşaat sektörünün gelişmesi açısından sektörün her alanında kişilerin eğitim alması şart. En tepedeki müteahhitten vasıfsız eleman kadar herkesin belirli periyotlarda eğitim görmesi gerekiyor. Kentsel dönüşüm konusunda ayrıca belediyelerin yaptığı girişimler var ama yeterli değil. Özel teşebbüslerin daha fazla desteklenerek işin içine girmesi gerekiyor.

BALKANTÜRKSİAD Yön. Krl. Üyesi Seçil Bulcan Ürküt

Firma olarak biz konutlardan ziyade sanayi yapıları üzerine çalışıyoruz. Bu sebeple 2024 yılının ilk ayına baktığımız zaman sanayi yapılarında yatırımlar arttı. Bursa’nın sanayi yapıları bakımından mevcut yaşadığı sıkıntılar var. Bursa geneline baktığımız zaman bu şehirde 17 tane organize sanayi bölgesi var ve bunların çoğu şehir içinde kaldı. Ciddi anlamda planlama yapılması lazım. Sanayileri şehir dışına taşırken aynı zamanda konut alanlarının da planlaması lazım. Bu yapılmadığı sürece kronik sorunlar ortaya çıkıyor ve tekrar en başa dönmek zorunda kalıyoruz. Ayrıca bu konut alanlarını planlarken altyapıların hızlı bir şekilde yapılması gerekiyor. Bir diğer konu ise Bursa’daki sanayi arsa fiyatları diğer şehirlere göre yüksek kalıyor. Yatırımcı bu sebepten dolayı buraya gelmiyor ve mevcut olanlar fırsatını bulduğu zaman buradan kaçıyor. Bu konuda çözüm önerileri getirilmesi lazım. Bütün paydaşların bir araya gelerek bu konuda çalışarak çözüm üretilmesi gerekiyor. İyi ve doğru atılımlar yapılmalı. Kentsel dönüşüm önemli bir konu. Bu konuya ada ve parsel bazlı olarak değil master ölçekte bakılması gerekiyor. Çözüm olarak imara açılacak yerlerde deprem gerçeği gözetilerek doğru adımlar atılması şeklinde olması gerektiğini düşünüyorum. İmar affından yararlanan yapıların kentsel dönüşümüne öncelik verilmelidir. Eleman sıkıntısını çözmek için ise mimar ve mühendislere okullarda nitelikli eğitim verdirilip, ara eleman olarak meslek liselerinin yeterli hale getirilmesi gerekiyor.

MÜSİAD Bursa Şubesi Yön. Krl. Üyesi Muhammet Adiloğlu

Temennimiz 2024’ün geçen yıla oranla daha iyi geçmesi şeklindeydi ama geçtiğimiz Ocak ayına bakarsak bunun sadece temennide kaldığını gördük. Geçen yıla göre daha vahim bir tablo var ortada. Devletin konut kredisi kampanyasının başlatmaması inşaat sektörünün işlerini doğal olarak yavaşlamasına sebep oldu. Kentsel dönüşüm ciddi anlamda vatandaş tarafından ilgi görüyor ama konut üreten firmalar için aynı şeyi söyleyemeyeceğiz. Çünkü firmaların karşısında karmaşık bir prosedür var. Kentsel dönüşüm konusunda inşaat firmalarının prosedürle uğraşmaması gerekiyor. Çözüm olarak önce durum analizi yapmak gerekiyor. İlk defa konut alacak kişilere yönelik devletin kampanya yapması gerekiyor. İkinci olarak kentsel dönüşümle riskli yapılarını dönüştürmek isteyen kişilere yeni konut üretilebilmesi için inşaat firmaları olarak bizim önümüzün açılması gerekiyor. Daralan piyasaya karşı önlemler alınması gerekiyor. Sismik izolatörlü kentsel dönüşüm çalışmaları yapılması ciddi anlamda artık düşünülmesi gerek bir konu olarak göze çarpıyor. Biz de aslında bazı yönlerden kendimizi sorgulamamız lazım. Az emsalli, sosyal donatı alanı fazla olan yapılar üretmeliyiz. Kısacası vatandaşlara hem güvenli hem konforlu son teknolojik imkanlardan yararlanmış nitelikli konutları üretmemiz gerekiyor.

ARSİYAD Yön. Krl. Üyesi Yener Özemre

Kendi adımıza firma olarak söylemek gerekirse 2023 yılında çok büyük ciddi bir sorun yaşamadık. Biz asıl sıkıntımızı nitelikli ve genç personel konusunda yaşıyoruz. Meslek odaları ve dernekler olarak meslek liselerinin çoğalması anlamında bu konuyu sık sık gündeme getirmeye çalışıyoruz. Maalesef bu konuda sesimizi yeterince duyuramıyoruz. Firma olarak 2023 yılında fiyatlandırmada zorluklar yaşadık. Hammadde konusunda mal alırken vadeler kısaldı. Finansa erişme olarak bankların ticari kredileri kısıtlaması zaman zaman problemlere yol açtı. Piyasadaki tüm aktörlerin beklentisi olan 2024 yılında yaşanması muhtemel sorunların korkusu açık söylemek gerekirse bizde de var. Öngörülü davranıp önlem almaya çalışacağız. Temennimiz, seçimden sonra beklenen zorlukları hasarsız atlatmak istiyoruz. Sektörün yaşadığı sorunlara getirilmesi gereken çözümler adına öncelikli olarak ara eleman sorununu çözmemiz gerekiyor. Maaş konusunda yeni yaklaşımlar getirilmeli. Sektöre göre asgari ücret düzenlemesi yapılması lazım. Özellikle inşaat sektöründe bunun uygulanması lazım. Barınma sorununu çözmek adına ise konut anlamında organize konut bölgeleri yapılmalı. Altyapıyı önceden yapıp bu bölgeleri cazip hale getirmemiz lazım. İnanıyorum ki sorunları kısa sürede aşarak durgun dönemi atlatırız.

RUMELİSİAD Yön. Krl. Üyesi Gürol Ferik

yaşadığımız 6 Şubat depremi sonrası her alanda olduğu gibi etkilenen inşaat sektörünün 2024 yılında da çok pembe bir tablo çizmeyeceği çok açık gözüküyor. 2023 yılında kötü bir dönemden geçtik. Sektörümüz önceki yıla oranla daralmaya devam edecek. İnşaat sektörünün bu kadar hassas ve kırılgan olmasının bir çok sebebi var. Bunlardan en önemlisi inşaat sektörünün birçok sektörle iç içe olması ve geçmişte ekonominin canlanmasında lokomotif olmasıdır. Sektörümüzü ulusal ve Bursa olarak ayrı değerlendirmek lazım gerekiyor. Bursa’da arz fazlasının olmadığını resmi rakamlarla da görüyoruz. İşin kötü tarafı Bursa her sene yaklaşık 50 bin nüfus artışıyla büyüyor ama yapı ruhsatlarının sayısında ciddi azalma var. Bu fazla nüfusun nerede yaşayacağı bilinmiyor. Bursa olarak 2024 yılında barınma ihtiyacını nasıl karşılayacağız bilemiyorum. Çözüm olarak ise yeni barınma alanları için belediyelerin planlama yapması lazım. Planlama konusunda başarılı değiliz. Yeni imara açılan bölgeler var ama altyapı maalesef yok. Planlamayı doğru yapmamız lazım. Şehri büyütürken tarım arazilerine bina yapmamamız lazım. Meslek liselerini daha fazla önemsemeliyiz. Dernekler olarak kendi elemanımızı okullarda bizim yetiştirmemiz gerekiyor. Nitelikli konutlar üretmemiz lazım. Depreme dayanıklı konforlu ve güvenli yapılar ortaya koymamız lazım. Sorunlara samimi şekilde yaklaşır ve çözüm odaklı olursak sıkıntıları aşacağımıza inanıyorum.