Bursa’daki Görüntü Kirliliği ve Önemsenmesi Gereken Kent Estetiği
Bursa’nın tarihi dokusuna ve doğal güzelliklerine rağmen şehirdeki bazı yapıların çirkin cepheleri, kentteki düzensiz yapılaşma; kent estetiğini olumsuz etkileyen önemli sorunlar arasında yer almakta. Hızlı nüfus artışı, plansız kentleşme ve estetik kaygıdan yoksun inşaat faaliyetleri, Bursa’nın tarihi ve kültürel dokusunu gölgede bırakarak kentte ciddi bir görüntü kirliliği yaratmakta.
Bursa’da Görüntü Kirliliğinin Nedenleri :
Plansız Yapılaşma ve Gecekondu Alanları: Bursa, sanayi kenti kimliği ile Türkiye’nin dört bir yanından göç alan bir şehir. Bu durum, özellikle 1970’lerden itibaren hızla büyüyen bir yapılaşma sürecini beraberinde getirdi. Günümüzde, Bursa'da kentsel dönüşüm projeleri ve planlı yapılaşma çalışmaları sayesinde birçok eski gecekondu bölgesi modern konut alanlarına dönüştürülmüştür. Ancak, bazı bölgelerde hâlâ gecekondu tarzı yapılaşmaların varlığı devam etmektedir. Özellikle Osmangazi ve Yıldırım ilçelerinin bazı mahallelerinde, plansız ve düzensiz yapılaşma örneklerine rastlanmaktadır. Kontrolsüz inşa edilen konutlar, modern şehir estetiğine uygun olmayan görüntüler ortaya çıkarmaktadır. Bu şekilde düzensiz ve plansız yapılaşma örnekleri barındıran bölgeler, hem yaşam kalitesini düşürmekte, hem de kent siluetini olumsuz etkilemektedir.
Estetikten Yoksun Cephe Tasarımları: Bursa’nın çeşitli mahallelerinde, özellikle de kent merkezine uzak bölgelerde, cephe tasarımı göz ardı edilerek yapılan binalar sıklıkla çirkin bir görüntü sergilemekte. Düzensiz boya seçimleri, uyumsuz dış cephe malzemeleri, zamanla yıpranmış kaplamalar gibi faktörler de cephelerin kalitesini düşürüyor. Estetik unsurlardan yoksun bu yapılar, Bursa’nın tarihi dokusuyla uyumsuz bir görüntü yaratmaktadır.
Reklam ve Tabela Kirliliği: Bursa’da pek çok cadde ve sokakta, düzensiz yerleştirilmiş tabelalar ve reklam panoları dikkat çekiyor. Özellikle işlek caddelerde yoğunlaşan bu tabelalar, kentte bir karmaşa yaratıyor ve mimari yapıları gölgede bırakıyor. İlgisiz yerleştirilen afişler ve aşırı büyük reklamlar, kentsel estetik kaygıların göz ardı edildiğini göstermekte.
Eski ve Yıpranmış Yapılar: Bazı binalar, zamanla yıpranmış ve eski görünümlerini koruyamamış durumda. Özellikle sanayi bölgelerinin yakınında veya kentin eski yerleşim alanlarında bulunan yapılar, yeterli bakım ve yenileme çalışmaları yapılmadığı için estetik açıdan oldukça kötü bir hale gelmiş durumda. Bu yapılar, kentle ilgili dağınık ve düzensiz bir intiba bırakıyor.
Görüntü Kirliliğine Çözüm Önerileri
Cephe Yenileme ve İyileştirme Projeleri: Bursa’da özellikle yoğun kentsel alanlarda, belediyeler tarafından cephe yenileme projeleri uygulanabilir. Bu projeler, binaların dış cephelerinin estetik bir bütünlük oluşturacak şekilde yenilenmesini kapsayabilir. Yalıtım amaçlı kaplamalar ile birlikte görsel olarak da uyum sağlayan dış cephe uygulamaları, Bursa’nın kent estetiğine büyük katkı sağlayabilir.
Reklam ve Tabela Düzenlemesi: Bursa’da reklam tabelalarının boyutları ve yerleşim alanlarına yönelik bir standart getirilmesi, kent estetiğine olumlu katkıda bulunur. Kent merkezinde, özellikle tarihi bölgelerde reklam ve tabela kullanımını sınırlayacak düzenlemeler yapılarak şehrin özgün dokusunun korunması sağlanabilir.
Yık-yap Programları ve Kentsel Dönüşüm: Eskiyen ve yıpranan yapılar için yenileme ve kentsel dönüşüm projeleri devreye sokulabilir. Bu tür projeler, estetik kaygılarla birlikte, yapıların modern yaşam ihtiyaçlarına uygun olarak yeniden tasarlanmasını da içerir. Hem sağlıklı hem de estetik kent siluetine katkıda bulunan yapılar oluşturmak, Bursa’nın tarihi kent dokusuyla uyumlu bir kentleşmeyi teşvik edecektir.
Toplum Bilincini Artırma ve Eğitim: Kent estetiği konusunda toplumsal farkındalık yaratmak, uzun vadeli bir çözüm olabilir. Bu kapsamda düzenlenecek seminerler, eğitimler ve kampanyalar ile kent sakinleri, çevresel düzenleme ve estetik konularında bilinçlendirilebilir.
Kent Estetiği Komisyonları: Bildiğimiz üzere, Bursa Büyükşehir Belediyesi’nde, mimarlar ve şehir plancılarının yer aldığı kent estetiği komisyonu mevcuttur. Bu komisyon; yeni yapılacak projeleri değerlendirerek kent estetiğine uygun olmayan yapıları ele alabilmeli, eski yapılarda uygulanacak cephe yenileme çalışmaları için önerilerde bulunabilmeli, ve kentle ilgili üstteki saydığımız çözüm önerilerindeki gerekliliklere dair kısmen çalışmaları olsa da, çok daha kapsamlı ve çok daha aktif çalışmalar yürütebilmelidir.
Bursa gibi tarihi ve doğal güzellikleriyle bilinen bir şehirde, kent estetiğini korumak ve görüntü kirliliğini önlemek büyük bir önem taşımakta. Bursa’nın tarihi ve kültürel dokusunu yaşatmak, kentin geleneksel kimliğini modern yapılarla harmanlamak için estetik ve sürdürülebilir mimari anlayışını benimsemek gerekiyor. Cephe yenileme, tabela düzenlemeleri ve bilinçlendirme çalışmaları gibi adımlar, Bursa'nın tarihi mirasını geleceğe taşırken, kentsel estetiğine de katkıda bulunacaktır.
