“Yaşam alanı üretmek sanırım genlerimizde var, ailecek yaptığımız işten çok zevk alıyoruz” diyen Zuhal Kumova Toker, Kumova İnşaat’ta iç dekorasyon planlama satın alma ve uygulamasından sorumlu.
Sürdürülebilir, kaliteli, aradan yıllar geçse de yine sağlamlığını, güzelliğini yitirmeyecek zamansız konutlar yaptıklarını söyleyen Zuhal Kumova Toker ile sektöre, sektörde ve sivil toplum kuruluşlarındaki kadının yerine dair keyifli bir sohbet gerçekleştirdik.
Röportaj: Nagihan GÖRKEN
Sayın Zuhal Kumova Toker, sizi tanıyabilir miyiz?
Bursa’da doğdum. Evliyim, iki genç kız annesiyim. Aile şirketimiz Kumova İnşaat’ta iç dekorasyon planlama satın alma ve uygulamasından sorumluyum. Mühendislik eğitimimin ardından kişisel gelişimim ve hayatı sorgulama yolculuğumda sosyoloji bölümünde okuyup lisansımı aldım. Okumayı, gezmeyi, araştırmayı, öğrenmeyi, resim ve el sanatlarını seviyorum. 2 dönem yönetim kurulunda görev aldığım BUİKAD üyesi olmaktan çok mutluyum.
İş hayatına nasıl atıldınız? Kumova İnşaat’ın kuruluş hikayesini anlatabilir misiniz?
Şirketimiz 60 yıllık bir firma. Rahmetli dedem zamanında kurulmuş. İlk olarak Bursa’da hafriyat ve kum, çakıl, inşaat malzemeleri satışı işiyle başlamışlar. Sonra babam döneminde inşaat işleri başlamış. Babamın vizyonu çok geniştir. Ardından kardeşim Ömer (Kumova) ile ben, 3. kuşak olarak dahil olduk şirkete. 4. kuşakta da mimar ve mühendislerimiz geliyor çok yakında.
Peki siz aile şirketine ne zaman başladınız?
Üniversitenin ardından hemen evlenip çocuğum olunca kızımın anne ihtiyacı önceliğim oldu, 2 yıl çalışmadım. Sonrasında daha rahat sektörleri tercih ediyorsunuz. Çocuklar okula başlayınca 2000’li yılların başında şirkete dahil oldum. Sanırım yaşam alanı üretmek genlerimizde var ailecek yaptığımız işten çok zevk alıyoruz.
En keyif veren yanı ne oluyor?
Ben öğrenmeye, sanat ve yaratıcılık konularına çok ilgiliyim. İnşaat işinde özellikle iç dekorasyon gelişmeye açık bir bölüm, her gün yenilikler sizi şaşırtmaya devam ediyor. Biz de yeniliklere çok açık olduğumuz için beğendiğimiz tasarımları yenilikleri uygulamayı seviyoruz. Dolayısı ile sektörde öncü oluyor ve takip ediliyorsunuz.
Biz kadınlar detayları seviyoruz. Ev alırken erkek genelde işin maddi kısmına bakıyor. Evi en çok kullanan kadınlar olduğu için yaptığınız evin akıllı ve zevkli detayları ile kadına hitap etmesi gerekir. Bu sebeple sektörde daha fazla kadının çalışması gerek.
İnşaat sektörüne girmek isteyen girişimcilere, özellikle de kadınlara yönelik tavsiyeleriniz nelerdir?
Çalışan kadınların işi gerçekten çok zor; hem annelik hem evin sorumlulukları hem de iş hayatını bir arada yürütmek zor tabii. Doğal olarak daha kolay çalışma ortamlarını tercih ediyorlar. Ben daha çok kadının inşaat sektöründe çok daha başarılı işler yapabileceğine inanıyorum. Korkmadan girsinler, eminim insanların, kadın bakış açısından ne kadar memnun kaldıklarını görünce bu işi çok sevecekler.
Kumova İnşaat projelerini, diğerlerinden farklı kılan özellikleri nelerdir? Firmanızın projeleri neden tercih ediliyor?
Yıllar önce inşaat sektörüne müşteri memnuniyetini getiren ilk firmayız. Her zaman yaptığımız işin arkasında olduk. Projeyi nerede yaparsak yapalım kalitemizden ödün vermedik. Bizimle çalışan taşeronlarımız ne kadar titiz, işin başında olduğumuzu ve hakkını vereceğimizi bildikleri için onlar da kaliteli işçilik ile üretim yaparlar. Çalışanlarımızla yıllardır aile gibiyizdir. Mutlu çalışan mutlu müşteriler yaratır. Hepimiz yaptığımız işten mutlu olalım, kazandığımız para öncelikli olmamalıdır. Bunu ben yaptım demek bence paradan çok daha önemli. Sürdürülebilir, kaliteli, aradan yıllar geçse de yine sağlamlığını, güzelliğini yitirmeyecek zamansız konutlar yapmaya çalışıyoruz.
Bursa’nın belli yerlerinde yatırımlarınız, projeleriniz var. Bursa sanayi kenti olması nedeniyle sürekli göç alıyor ve kent özellikle de batıya doğru genişliyor. Siz bu gelişen bölgelerde yatırım düşünüyor musunuz? Ya da hangi bölgelerin gelişeceğini düşünüyorsunuz? Sanırım şu an yoğunluklu olarak Kayapa bölgesinde projeleriniz var. Bunlardan da biraz bahsedelim.
Ailemiz bundan uzun yıllar önce şehrin batıya doğru büyüyeceğini tahmin etmiş ve dolayısıyla tüm projelerimizi Nilüfer ya da Bademli’de gerçekleştirdik. Bodrum’da da yazlık ve otel inşaatı yaptık. Bazı projelerimizde proje arsalarını önceden satın alarak maliyetleri düşürerek kalitemizi korumayı başardık. Müşterilerimiz bunu bildiği ve bize çok güvendiği için genelde konutların çoğu projenin başında satılır. Fiyatı ne olursa olsun müşteriler zamanla Kumova’ya yapılan yatırımın her zaman kazandırdığını bilir. Biz sadece konut satmıyoruz aynı zamanda sakinlerinin, hayata kendileri ile aynı pencereden bakan insanlarla birlikte mutlu ve huzurlu yaşadığı sosyal bir hayat, yaşam alanı satıyoruz.
Kayapa’nın dışında hedefinizde başka bölgeler var mı?
Kayapa şu an çok iyi gidiyor, Bursa’nın yeni modern ve kaliteli semtlerinden biri oluyor. Sanayi bölgelerine, hastane, çevre yollarına yakınlığı çok önemli. Kayapa Bursa’nın yükselen değeri olmaya devam ediyor.
Bodrum’da da bir proje yapıyorsunuz. Bursa dışında yatırım yapmayı düşündüğünüz bölge var mı?
Bodrum’da daha önce Yalıkavak ve Turgutreis’te iki konut projesi yaptık. Şimdi ise bir süredir inşaatı süren RAMMOS otelimizi mayıs ayında açıyoruz. Konutlarda edindiğimiz tecrübe ve kalitemizi otelimize yansıtmaya çalıştık. Umarım müşterilerimiz kalite ve hizmetimizden burada da memnun kalırlar.
Yabancılara konut satışı konusunda bir çalışmanız var mı? Bursa’nın bu konuda önemli bir potansiyele sahip olduğu söyleniyor. Bu potansiyel yeterince değerlendirilebiliyor mu sizce?
Müşterilerimiz yabancılarla özellikle Ortadoğulularla aynı sitede oturmak istemedikleri için onların istekleri doğrultusunda bu kesime konut satmıyoruz.
Pandemi başta konutlar olmak üzere birçok projenin tasarımlarını etkiledi. İnsanlar nefes alabilecekleri yaşam alanlarına yöneldiler. Siz de bu etkileri projelerinize yansıtıyor musunuz?
Daha önce söylediğim gibi sadece konut değil aynı zamanda sosyal yaşam alanları yaptığımız için pandemide Kumova sitelerinin değeri daha bir anlaşıldı. Geniş bahçeleri, güvenlikleri, çocukların rahatça koşup oynayacağı oyun alanları, yürüyüş yolları, spor salonları, kapalı/açık yüzme havuzları ile Kumova sitelerinde oturanlar pandemide bu olumsuz etkileri hissetmediler.
2021 yılını Kumova İnşaat açısından nasıl değerlendiriyorsunuz?
Pandemi sitelerimize olan ilgiyi arttırdı açıkçası tüm Kumova sitelerinde belirgin değer artışı oldu. Yıllardır savunduğumuz yaşam alanlarının değerinin anlaşılması bizi de çok mutlu etti. Sosyal sitelere belirgin bir yöneliş oldu. 2021 bizim için çok iyi bir yıl oldu.
2022 yılına dair beklentileriniz nelerdir? Hayata geçirmeyi düşündüğünüz proje ya da projeler var mı?
Şu an Kayapa’da yapımı devam eden 4 projemiz var. 2022’de hedefimiz bunları bitirmek. Ayrıca yeni işletmeye açacağımız Bodrum’daki otelimiz var. Bu sebeple çok heyecanlıyız. Turizm sektörüne ilk defa atılıyoruz, yeni bir sektör yeni tecrübeler öğrenmekten çok zevk alıyoruz. Bodrum’da konut projesi yapımı için de arayışlarımız var.
BUİKAD üyesisiniz. STK’ları ve STK’lar içinde yer alan kadınları ve çalışmaları nasıl değerlendiriyorsunuz?
STK’lar özellikle gün boyu çalışan ve sosyalleşemeyen bizim gibi kadınlar için önemli. İş yerinde yoğun, evde yoğun ve sosyalleşemeyen iş kadınları STK’larda aynı kafa yapısında olan insanlar ile tanışıp arkadaş olabiliyor. BUİKAD’da akıllı, kendine güvenen, kaliteli bir kadın topluluğu var. Birlikte çok iyi vakit geçirip çok şey paylaşıyoruz. BUİKAD ailesinde olmaktan oradaki güzel insanları tanımaktan çok mutluyum.
Hobileriniz nelerdir?
Ben öğrenmeyi, okumayı, bana bir şeyler öğreten filmleri izlemeyi seviyorum. Hayata bakış açının değişmesi kendini geliştirmek öğrenmekle oluyor. İnsanları, hayatı anlayabilmek için çok okuyup çok düşünüyorum. Sanatın her dalını çok seviyorum. Vakit buldukça yeni sanat becerilerini deneyimliyorum. Resim yapmayı çok seviyorum. Sanat ve mimari tarihine çok ilgiliyim. Yoga, pilates, yürüyüş yapmayı seviyorum. Güzel müzik dinlemeyi de seviyorum. Tabii ki en çok sevdiğim farklı kültürleri tanımak ve farklı diyarları gezmek. Açıkçası sıra dışı her şey ilgimi çekiyor.
Eklemek istedikleriniz?
Özellikle ülkemizde kadın istihdamı çok düşük. Bunun için ekonomik hayatta kadınların önü açılmalı. Daha çok kreş ile kadınlar desteklenmeli. Kreşler ücretsiz olmalı. Türkiye’de kadın olmak zor, çalışan kadın olmak daha zor. İstanbul Sözleşmesi’nin bir an önce hayata geçirilip kadınların sosyal hayatta ve çalışma hayatında hakettiği desteği ve önemi görmesi en büyük temennim.