BEMO Yönetim Kurulu Başkanı
“Pandemi ve deprem tercihleri etkiledi”
Yakın geçmişte yaşadığımız pandemi ile birlikte ara katlarda yaşayan ailelerin dubleks ya da bahçe katlarına, müstakil yapılara geçişleri görüldü. Bununla birlikte yeterli maddi güçleri olmayanlar da hobi bahçeleri tarzı ufak alanları tercih ettiler. Bu tür gelişmeler insanların odak noktasını çok çabuk değiştirebiliyor. Yine yakın geçmişte yaşadığımız 6 Şubat ve sonrasındaki depremlerle birlikte yeniden farklı arayışlar başladı. Bu sefer de pandemide bahçe katlarını tercih edenlerin oralardan taşındığını gördük. Bursa arsa ve arazi satışı noktasında örnek illerden biridir. Şu anda da ciddi bir ticari hacim ve sirkülasyonun yaşandığı bir dönem geçiriyoruz. Bursa’nın neredeyse her bölgesinde sanayinin olması, şehrin her bölgesinde talep oluşturuyor. Pandemi ile birlikte doğanın içerisindeki arsa ve arazilere talebin oluştuğunu gördük. İşin bir başka kısmı da yatırımcının yüzde 25’lik kira artışı kısıtlaması, gayrimenkul fiyatlarındaki olağanüstü artışla birlikte karlılığın düşmesi gibi nedenlerle vatandaşın yatırım ilgisi arsa ve araziye kaymaya başladı. İki yıl önce dönümünü 50-100 bin TL’ye satamadığımız gayrimenkullerin dönümünün 300-400 bin TL’ye vardığı bir dönemdeyiz. Bir yanda ‘Tarlam olsun da nerede olursa olsun’ diyen bir kitle söz konusu, bir tarafta da sanayi sitelerinin etrafında oluşabilecek yaşam alanları ve buralardaki arazilere ilgi var. 100 binlik haritaların çok çabuk değiştirilmesi ama sonuç endeksli çalışmaların yürütülmemesi ayrıca bir soru işareti.
BTSO Gayrimenkul Acenteleri Komitesi Başkanı
“Ekonomik şartlar yatırımcıları arsa ve araziye yönlendirdi”
2020 – 2022 yılları arasındaki konut fiyatlarındaki artış, arsa ve arazi fiyatlarına olan ilginin en önemli etkenlerinden bir tanesi. Konutlar artık yatırım olmaktan uzaklaşmaya başladı. Aynı zamanda kiralardaki yüzde 25’lik artış sınırı insanların yatırım şekillerini değiştirmesine neden oldu. 6 Şubat ve sonrasındaki depremler de insanlarımızın tercihlerini farklılaştırdı. Yaşanan felaket arsa ve arazilere yönelime neden oldu. Konut fiyatlarındaki artış ve kredi musluklarının kapanması insanların alım gücünü düşürdü. Yatırımcılar bu sefer ellerindeki birikimleri küçük yatırımlarla arsa ve araziye çevirmeye başladı. Tüm bunların sonucunda baktığımızda bu yıl konuttan çok ciddi anlamda arsa ve araziye talep var.
BTSO Gayrimenkul Acenteleri Komitesi Üyesi
“Arsa ve arazi satışında rekor artış var”
Öncelikle Bursa’da da enflasyondan kaçan, konuta ulaşamayan yatırımcılar arsa ve araziye yönelmiş durumda. 2023’ün ilk sekiz ayına baktığımızda Türkiye genelinde 2 milyon 111 bin 690 adet gayrimenkul satılmış. Konut tarafından bir önceki ilk sekiz aya göre satışlar yüzde 15,5 oranında azalarak, 797 bin 418 adet konut satılmış. Aynı dönemde ise 1 milyon 113 bin seviyelerinde arsa ve arazi satışı gerçekleşmiş. Burada özellikle konut satışlarındaki artış ve özellikle ikinci el konuta ulaşamama, ayrıca deprem ve Covit pandemisinin etkisi ile arsa ve arazi talebinde bir rekor kırılmış durumda. Bursa özelinde satış analizini incelediğimizde önümüzde 6 adet aks çıkıyor. Burada Görükle-Karacabey-Eğerce üçgeni dediğimiz alan en öne çıkan bölge. İnegöl tarafı ikinci sırada yer alıyor. Ümitalan-Kurşunlu aksı geçtiğimiz yıla göre çok ciddi bir satış ve fiyat artışı yaşadı. İznik Gölü çevresinde hem İznik hem de Orhangazi tapuları mevcut. Mustafakemalpaşa’nın 5 kilometrelik çevresi ve Yenişehir’in on kilometre çevresi ile son olarak dağ bölgesinde Keles ve çevresi yoğun talep görüyor.
BTSO Gayrimenkul Acenteleri Üyesi
“Gayrimenkul profesyonellerinden destek alınmalı”
Öncelikle arsa ve arazi ayırımını doğru yapmamız gerekiyor. Arsa, imar planlarında işlenmiş, yapılaşma hakkını kazanmış gayrimenkuldür. Bununla ilgili belediyelerde 1/1000’lik, 1/5000’lik, 1/100000’lik planlarda inceleme yapmaları gerekiyor. İkinci önemli husus ise hukuki konu. Kesinlikle Tapu Sicil Müdürlüğü’nden gayrimenkul üzerinde herhangi bir kısıtlayıcı şerh, ipotek olup olmadığını, rehin ve irtifak haklarını incelemeleri lazım. Bunlar tamamlandıktan sonra arsanın değerlemesinin yapılması gerekiyor. İmara girmemiş, yani arazi dediğimiz gayrimenkuller için ise Büyükşehir Belediyesi’nden ve Tarım İl Müdürlüğü’nden ve hatta gerekiyorsa DSİ Bölge Müdürlüğü’nden görüş alınması gerekiyor. Zira Bursa’da bizim arazilerimizde üç tane husus var; Plansız Alanlar Yönetmeliği, Ramsar Mevzuatı ve büyük ova bölgeleri. Buralarda her tarlanın imara girmesi söz konusu değildir. Bu nokrada sıradan bir yatırımcının bu kurumlarla doğrudan muhatap olması pek mümkün değildir. Ben yatırımcılara ısrarla şunu tavsiye ederim: Bir gayrimenkul profesyonelinden danışmanlık hizmeti almadan yatırım yapmak kötü sonuçlara neden olabilir.