Haber: İsmail Hakkı Yoğurtçu / Eşref Aydemir
Yapı denetim sisteminin işleyişi ve önemi hakkında değerlendirmelerde bulunan Yapı Denetim ve Deprem Mühendisliği Derneği Bursa Temsilcisi Serkan Işık, yakın geçmişte yaşanan depremlerde ve son olarak 11 ili etkileyen asrın felaketinde yapı denetime tabi hiçbir binanın yıkılmadığını söyledi.
“YAPI DENETİM FİRMALARI SÜREKLİ DENETLENİYOR”
“Bursa’da 110 yapı denetim firmasının olduğunu belirten Serkan Işık, bu firmalarımız 1427 aktif denetçi tarafından geçtiğimiz yıl 5163 denetim geçirmiş. Yani bizler de denetim firmaları olarak sürekli denetleniyoruz” diyen Serkan Işık, “Bursamızda 10 adet zemin laboratuarı bulunuyor. Geçtiğimiz yıl Bursamızda 36 milyon 834 m2, ülkemizde ise toplam 96 milyon m2 alan denetlenmiş” ifadelerini kullandı.
“BİTİŞİK NİZAMLI YAPILAŞMADAN BİR AN ÖNCE VAZGEÇMELİYİZ”
Olası depremlerde can ve mal kaybı risklerinin azaltılması için yerleşim şekillerinin ve yapı kalitesinin önemine vurgu yapan Serkan Işık, “Bizdeki şehirleşme anlayışında bir aile bir şehre geldiğinde herkes o şehrin etrafında kümeleniyor. Özellikle Bursamız gibi tarihi dokusu olan illerde imar düzenine hiç dikkat edilmeden birbirini etkileyen yerleşimler yaşanıyor. Şu anda da bu yerleşim anlayışının sıkıntısını çekiyoruz ve çekmeye devam edeceğiz. Yerleşim alanlarının insan hayatı için çok çok önemli olduğunu gördük. Bursa’da bitişik nizam binalar neredeyse yüzde 65 oranında. Bitişik nizamlarda inşaat yapılırken binaların kendi tabliyelerinin ve bina yüklerinin, bina yüksekliklerinin birbirine eşdeğer olması gerekiyor. Bitişik nizamlardan bir an önce vazgeçmeliyiz. Farklı yapılardaki binalar çekiç etkisi ile birbirini yıkıyor ve çok daha fazla can ve mal kaybına neden oluyor” dedi.
Bursa’nın deprem tehlikesi yaşayabilecek illerden olduğunu hatırlatan Serkan Işık, tüm büyükşehirlerde olduğu gibi çarpık yapılaşmanın Bursa’da da görüldüğünü ve bu durumun tehlike arz ettiğini hatırlatarak, doğru ve zamanında kentsel dönüşümün altını çizdi ve ‘Biz dönüşmezsek, deprem bizi dönüştürecek!’ şeklinde konuştu.
“YAPI DENETİMLİ BİNALARDA YIKIM YAŞANMIYOR”
Yakın tarihte ülkemizde yaşanan depremler içerisinde en sıcak olan Van, Elazığ, Malatya, Düzce depremlerinde yapı denetime tabi hiçbir binanın yıkılmadığını hatta hasar almadığını vurgulayan Işık, sözlerini şu şekilde sonlandırdı:
“Bunun nedeni yapı denetime tabi binaların olduğu yerlerde fay hatlarının ve sıvılaşma zeminlerinin olmaması. Van’da 7.2’lik deprem yaşanıyor, yapı denetim bağlı binalarda yıkım yaşanmıyor, hasar gören bina da yok. Elazığ’da, Malatya’da, İzmir Bayraklı’da yaşanan depremlerde yıkılan binalar 1999 depremi öncesinde yapılmış ve malzeme kalitesi çok kötü olan binalar. Özensiz şekilde yapılan binalarda can kayıplarının oluştuğu görülüyor. Son olarak Düzce’nin 1999 depreminde neredeyse yüzde 97’si yıkılmış. Sonrasında yapı denetime ve zemin etüdüne bağlı olarak bu binalar yenilendiği için son yaşanan Düzce depreminde yapı denetime bağlı hiçbir binada çatlak dahil yaşanmadığı görülüyor.
En son 6 Şubat ve sonrasında yaşanan depremlerde yapı denetime 2001 yılında tabi olan Adana’da yapı denetime tabi zarar gören bina sayısı sıfır. Diyarbakır, Elazığ, Şanlıurfa, Osmaniye ve Kilis’te sıfır. Gaziantep, Hatay, Nurdağı gibi en büyük yıkımların yaşandığı yerler var. Bu bölgeler, 2011 yılından sonra yapı denetim sistemi mecbur kılındıktan sonra sisteme dahil olmuş. Tüm bu örnekler yapı denetim sisteminin ve çalışmalarının ne kadar önemli olduğunu gösteriyor.”