Sektörde kadın girişimciliğinin önemini ve başarı formüllerini açıklayan konuklar, Türkiye’nin deprem gerçeği ile ilgili de çalışma alanları üzerinden değerlendirmelerde bulundular.
Röportaj: Dilek Atlı
İMO Bursa Şube Başkanı
Toplumun yarısını oluşturan kadınların her türlü üretimden ayrı tutulması kabul edilemez. Bu nedenle eğitimli ve kendini kanıtlamış kadınların, girişimcilik alanında da çalışmalarını sürdürmeleri ve başarıları son derece önemlidir.
Türkiye, toprakları ciddi bir deprem bölgesi niteliğinde. En yıkıcı depremler, Anadolu topraklarında yaşanıyor. 6 Şubat Depremi ile bunu bir defa daha hatırladık. Bunun için depremle yaşamayı öğrenmek zorundayız. Vatandaşın bilinçlenmesi çok önemli. Bunun için bilinçlenmeye yönelik, STK’lar, basın ve akademisyenlerin farkındalık yaratması gerekiyor. Dirençli kentler, dirençli binalardan oluşur. Dirençli yapılar için Bursa özelinde yönetmelikler ve kanunlar çerçevesinde birbirini destekleyen ve denetleyen adımlar ivedilikle atılmalıdır. 1999 yılı öncesi yapılarda ciddi sıkıntılar var. Yapı güçlendirmeleri, bir inşaat mühendisliği hizmetidir. Mümkündür. Doğru tespit yapılmalıdır öncelikle. Veri toplama yöntemleri vardır. İnşaat mühendisleri tarafından tespit ve uygulaması yapılacaktır. Aynı zamanda, Afet Ulaşım Planı’nın içinde yer alan anayolların güvenliği için Ulaşım Komisyonumuzla yerel yönetimlere çekincelerimizi de bildirdik.
Mimarlar Odası Bursa Şube Başkanı
Kendi fırsatını yaratmış, sunulan imkânları doğru değerlendirmiş sektörün değerli kadın girişimcileriyle bir arada olmak son derece mutluluk verici. Bursa’da sektör temsiliyeti açısından da çok kıymetli isimler yer alıyor. Kadın girişimci olmak, ülkemizde zor olsa da akademik olarak, üretici olarak var olmayı tercih eden kadınlarız. Tüm zorlukları değiştirmeyi, farkındalık sağlamayı misyon edindik.
Deprem nedeniyle vatandaş olarak üzgün ve bir akademik oda temsilcisi olarak da çok kızgınım. 1999 Marmara Depremi’nden sonra kâğıt üzerinde her şey yolundayken ne oldu da 24 yıl sonra bu çağ ve teknolojisinde hiçbir şey yapılmamış gibi bu felaket yaşandı? Ne yazık ki kâğıt üzerindeki o mevzuatlar doğru düzgün uygulanmadı. Ya da uygulamada dejenerasyon yaşandı. Akademik Odalar olarak yönetimleri uyardık ve denetim mekanizasyonunu gevşetmeyelim diye bakanlıklara ulaştık, diğer tüm kurumlara da ulaştık. Kent bazında depreme hazırlıksızız. Yüzde 65-70’i güvensiz yapı stoğumuz var. Halkın yaptırım gücü öne çıkmalı. Vatandaşlar, güvenli yapı talep etmek zorunda. Şantiye şefinin inşaatlardaki varlığı da çok önemli. Denetim çok önemli. Ayrıca nitelikli lisans eğitimi de çok önemli. Kaçak yapıların da önüne geçmek zorundayız. Tüm bunlar, güvenli yapı üretimine hizmet edecektir.
Plan B Firma Sahibi
Özel sektörde 25 yıldır çalışan bir kadın olarak erkek egemen inşaat sektöründe çalışmak kolay değil. Kişisel olarak çaba sarf ediyoruz. Bu bakımdan STK’lara üye olmayı önemsiyorum. Yeni nesil genç kadın girişimcilere de sivil toplum kuruluşlarına üye olup çalışmalarını öneriyorum.
Sanayi binaları projeleri çizdiğim için OSB’ler ve belediyelerle çalışıyorum. Bakanlık ve yerel yönetimler, meslek odalarından destek almalılar. 2013 yılından beri denetleme yetkisi akademik odalardan alındı. Bunu yeniden gündeme getirmek, denetleme mekanizmalarını devre dışı bırakmamak gerekiyor.
Engin Özbek İnşaat Mimarlık Firma Sahibi
Kadın girişimciliği ülkemiz için son derece önemli. Önce eğitim ve sonra farkındalık gerekiyor. Erkeklere nazaran en büyük farkımız empati duygusudur. Bu nedenle liderlik vasfına çok yatkınız diye düşünüyorum.
Bilgi sahibi olmak ve eğitim çok önemli. Vatandaştan öğrencilere kadar eğitim ve farkındalık çok önemli. Bunu 6 Şubat Depremi ile iyice net görüyoruz. Dayanışmanın önemli olduğu, bilinçlendirme çalışmalarının yapıldığı bir sürece başlamalıyız. Her birimize bireysel olarak çok iş düşüyor.
Bursa Piramit Yapı Denetim Firması Sahibi
Kadın ve erkek olarak ayırmaktansa tamamlayıcılıkla bir bütün oluşturduğumuza değinmek ve kadının geride bırakıldığı toplumların çağa göre geri kaldığına dikkati çekmek istiyorum. Ortadoğu’da bu örnekler var. Bir toplumun gelişmişliği kadının ne kadar gelişmiş olduğu ile ölçülebilir. İş hayatında da aynı bakışla ayrımcılık yapmadan bir bütün olarak çalışmak gerekmektedir.
Teknik insanların bir araya gelip vatandaşların tedirginliğini, ne yapması gerektiğini ve bilgisizliğini telafi edici adımlar atması gerekiyor. Bireysel olarak yapacakları hakkında vatandaşlara destek vermeliyiz. 1999 yılı öncesi yapılmış tüm binaların teste tabi tutulup elden geçirilmeli ve acil tedbir alınmalı. Yeni yapılarla da ilgili risk ve performans analizleri hakkında vatandaşlar bilgilendirilmelidir.
EPSA YK Başkanı
Sektörde kadın girişimciliği sınırlı ne yazık ki. Kadınlar iş yaşamında yer aldığı sürece tarımdan inşaata tüm sektörlerde var olmalılar. Neden Bursa’da kadın belediye başkanı yok? Dünyanın yaşanabilir olması için kadınların iş yaşamında daha çok ve ön saflarda yer alması gerekiyor.
Artık çözüm üretme dönemi. Yıldırım’ın yüzde 95’inin ruhsatsız yapı olduğunu ben, bizzat resmi ağızdan duydum. Tüm ilçelerde artık binaların denetlenme ve sağlamlaştırma çalışmaları bir an evvel yapılmalıdır. Belediyelerin akademik odalar ve üniversitelerle birlikte üzerine düşeni yapması gerekiyor.
TÜGEM Başkan Yardımcısı
Atatürk’ün açtığı yolda inançlı ve dirençli Türk kadınları, güçlü iş gücü oluşturmak için fırsatları değerlendiriyorlar. Ailelerin kız çocuklarını okutmaları ve desteklemeleri çok önemli. İşletmelerde de kadınlara yer açılmalı ve görevlendirmeler yapılmalıdır.
Deprem ile birlikte yabancılara mülk satışının yasaklanması gerekiyor. Mülk sahiplerinin depremzedelere yardımcı olması gerekiyor. Bir gecede 10 milyonluk evinin yıkılmasıyla yüzleşen aileler, evsiz kaldı. Çocukların okula kaydının yapılması gerekiyor. İnsanlar yaşamlarını, ailelerini, yuvalarını ve eşyalarını kaybettiler. Depremzede vatandaşlara Konya ve Karaman’a yerleşmelerini öneriyorum. 15 milyon insan şu an göç halinde. Bursa, 3 milyonluk bir şehir. Bu göçe karşılık gelecek konut stoğumuz yok. Ayrıca, Bursa da riskli bölge. Bursa’nın otoyollarının da depreme karşı dayanıklılığının denetlenmesi gerekiyor. Ayrıca, nüfusu karşılayacak afet alanlarının da oluşturulması gerekiyor.
Yapı Denetim Kuruluşları Birliği Bursa Şube Başkanı
Toplumun yüzde 50’sini kadınlar oluşturur, diğer yüzde 50’sini de kadınlar yetiştirir. Kadın girişimciliğinin desteklendiği ve ödüllendirildiği bir dönem yaşıyoruz. Anne ve kadın olarak evlatlarımıza, toplumumuza, çevremize girişimcilik modellerimizle yeni nesli yüreklendireceğiz. Elbette sosyal girişimciliğin de çok önemli olduğunu söylemeliyim.
Yapı denetim sektörü deprem nedeniyle suçlanan bir alan oldu. Haklı tarafları olduğu gibi, haksız tarafları da var bu suçlamaların. Deprem sonrası Hatay’da görevli olarak bulundum. Antakya, Defne, Samandağ bölgelerinde de bulundum. Yeni binaların yıkıldığı söyleniyor çoğunlukla. Ben, Cumhurbaşkanlığı web sitesinden alınan bir istatistiği paylaşmak istiyorum. Deprem bölgesindeki 11 ilin 3’ü (Hatay, Adana, Gaziantep) dışında diğer 8 il, 2011 yılı sonrasında 4708 Sayılı Kanunuyla, yani yapı denetim sistemi ile tanıştı. Adana, Gaziantep ve Hatay, 2001 yılı itibarıyla yapı denetime tabi tutuldu. Bu bilgiler ölçeğinde, 11 ilde denetim hizmeti almış bina sayısı toplam 151 bin 990. Yıkılan denetimli bina sayısı 132 ve yıkılmayan denetimli bina sayısı ise 151 bin 858. Yıkımların bir kısmı tasarım ve kullanım hatalarından da oluştuğu gibi zemin kaynaklı yıkımlar da mevcut. Bizler, zemin etütlerini yapmakla değil, Jeoloji Mühendisleri tarafından yapılmış zemin raporlarını kontrol etmekle yetkiliyiz. Eğer zemin uygun değilse uyarılar ve taleplerde bulunuruz. Diğer taraftan deprem yönetmeliklerinin de değiştirileceği gündemde. Biz, şantiye şefi inşaatlarda olmadığı sürece tek bir adım atmayacağımız konusunda ise son derece kararlıyız.
Peyzaj Mimarları Odası Bursa Şube Başkanı
Kadınlar çok daha fazla çalışmalı, çok daha fazla donanımlı olmalı. Bir işi alırken kadınlar, yalnızca başarılı oldukları için o işi alabilirler. Eş, dost ilişkileriyle iş alamıyoruz, almıyoruz. Bu nedenle çok çalışıp çok üretiyoruz. STK’larda daha çok öğreniyor ve öğretiyoruz. Ayrıca toplum dilini de eşitlik ilkesiyle geliştirmeliyiz.
Peyzaj Mimarlarının ne yazık ki yasal olarak imar planlarında yeri yok. Söz hakkı son derece kısıtlı. Şehirleşme evrimden anlamaz. Peyzaj mimarlığı, ekolojik tabanlı bir meslek disiplinidir. Yeşil alanlara entegre şekilde bir ağ oluşturarak şehirler kurulmalıdır. Yani ekolojik verilerden yola çıkarak bir yapı oluşturmakta afet risklerine karşı bir fayda sağlayacaktır.
Petra Planlama Firma Sahibi
Kadınların iş gücüne katılımı daha çok olmalı. Türk Kadınlar Birliği, Nezihe Muhiddin tarafından ilk kadınlar partisi olarak 1923 yılında kuruldu. 1930 yerel seçimlerinde kadına seçme ve seçilme hakkı verildi. Bugün, yaklaşık 2 bin belediyenin kaçında kadın başkan var, bir düşünelim.
Güvenli ve refah seviyesi yüksek kentlerde yaşamak hepimizin hakkı. Bunun için de yapılması gerekenlerin uygulanması için vakit kaybetmemeliyiz. Raporlar, analizler ve acil eylem planları zaten 1999 Marmara Depremi’nde yapıldı. Biz, yalnızca bunları uygulanmakla sorumluyuz. Kentleri risklere karşı dirençli kılmalıyız. Üst ve alt ölçekte bir bütün olarak hareket ederek uygulamalar başlatılmalıdır. Vatandaşların bilinçlenerek taleplerini güvenli alanlar için oluşturmaları gerekiyor.
Er Cephe Firma Sahibi
Başarılı iş kadınlarıyla bir arada olmaktan mutluyum. Zor bir sektörde ciddi mücadeleler veriyoruz. Başarılı kadının olduğu her sektörde zorluklar var. İş yaşamında kadınların katılımı az. Başarı için kendi aile ve sosyal yaşamamızdan ödün veriyoruz.
Gündemimiz deprem ve hepimiz tedirginiz. Her an deprem korkusuyla yaşıyoruz. Bir an önce tedbirlerimizi almalıyız. Mevcut yapı stoğu ile en hızlı ve en güvenlik sağlayıcı hangi işlemleri yapmamız gerekiyor konusunda çalışmalıyız. Mevcudu güçlendirmeliyiz, korumalıyız. Gündemin yanlış bilgilerle kirletilmesini engellemek için yetkili ağızlardan bilgi almalıyız.