5 Haziran 2018’deki düzenleme ile birlikte Taşınmaz Ticareti Hakkına Yönetmenli yayınlanmış ve emlak alanında faaliyet göstermekte olan işletmelerin gerekli şartlar belirlenmiş ve yetki belgesi koşulu gelmişti. Söz konusu uygulamanın hayata geçmesi için belirlenen tarih son olarak 31 Ağustos 2020'ye kadar uzatılmıştı.
Konuyla ilgili görüşlerini açıklayan gayrimenkul sektör temsilcileri; yönetmelikle gayrimenkul sektöründe yeni bir dönemin başlayacağını, olası mağduriyetlerin minimize edileceği ve haksız kazancın önüne geçileceği görüşünde birleşirken, yönetmeliğin tekrar uzatılmadan bir an önce hayata geçmesi gerektiğini de vurguladılar.
BEMO Başkanı Erdal Çelebi:
Eylül ayı itibariyle emlak danışmalığında yeni bir döneme girildi. 31 Ağustos 2020’den sonra taşınmaz ticaretiyle uğraşan emlak işletmelerinin ve kişilerin, bu işi yapabilmek için MYK belgesi alması artık zorunlu. Taşınmaz Ticareti Hakkında Yönetmelik için verilen son tarih 31 Ağustos 2020 olarak Resmi Gazete’de duyurulmuştu. Bizler de MYK belgesinin temin edilmesi adına işbirliği yaptığımız yetkili kurumla, sektör temsilcilerine yönelik sınavlar gerçekleştirdik. Esnafımızın eksiklerini gidermek adına çalışmalarımız tüm hızıyla sürüyor. Taşınmaz Yetki Belgesi, sektöre çekidüzen verecek ve kayıt dışının önüne geçilmesine olanak tanıyacak. Çok önemli bir gelişme olarak bakıyoruz ve epey zamandır üzerinde durduğumuz bir konu nihayet hayata geçmiş olacak. Bugüne kadar emlakçılık ek iş olarak ya da ek gelir kaynağı olarak görüldü. 1 Eylül tarihi itibariyle artık bu algının kırılacaktır. Bu tarihten sonra artık gerçek işi emlak danışmanlığı olan kişiler bu işi yapacak, haksız kazancın önüne geçilmiş olacak ve de en önemlisi internette yaşanabilecek olan olası dolandırıcılık olayları da bertaraf edilecek.
TÜGEM Başkanı Hakan Akdoğan:
Gayrimenkul Ticareti Hakkındaki Yönetmelikte son yapılan revize ve değişikliklerin, sektörü kucaklayan, birçok konu ve hususa açıklık getiren, gayrimenkul aracılık faaliyetlerini bir üst çıtaya çıkartabilecek, tüketici mağduriyetlerini önemli ölçüde azaltabilecek bir bakış açısı ile revize edildiği gözükmektedir. Sektöre eğitim, staj gibi zorunluluklar getirilmesinin yanı sıra, sektörde çalışan kişilerin de kayıt altına alınması ile bu iş ve işlemlere ilişkin süreçler çok daha etkili bir şekilde takip edilebilecektir. Arzumuz, bu revize yönetmeliğinde de tekrar uzatılmadan bir an önce hayata geçirilmesidir.
Yönetmeliğin uygulanmasında karşılaşılan sorunlar ve değişiklik ihtiyaçları için iki senedir yoğun çaba gösteriyoruz. Özellikle, Özel Öğretim Kurumları tarafından verilmiş olan MEB onaylı eğitim belgelerin geçerli kabul edilmesi, bir emlak işletmesine bağlı olarak çalışan vergi levhalı kişilerin de yetki belgesi alarak kayıt altına alınması, adli sicil ve ruhsat şartlarına ilişkin düzenlemeler, sözleşmelerin daha etkin ve pratik olarak kullanılmasını sağlayabilecek revizelere taslakta yer verildi. Umarız ki, bu düzenlemeler ile daha etkin ve verimli bir yönetmeliğe ulaşabiliriz.
Taslakta yer almayan lakin TÜGEM olarak yönetmelikte yer almasını istediğimiz konular da var. Bunlara ilişkin görüş ve önerilerimizi de Bakanlığımıza ilettik. Örneğin, emlak işletmeleri olarak belge ve bilgiye erişimimizin kolaylaşması, ilanın yetkilisi olmayan kişilerin ilan yayınlayamaması, etkin denetim sağlanması ve cezaların caydırıcılığının artırılması, bazı sözleşmelerde damga vergisi muafiyeti, ilanlarda işletmelerin tüm bilgilerinin yer alması, iş sahibinin aynı gayrimenkulün satış veya kiralaması için birden fazla yetkilendirme sözleşmesi yapmamasının engellenmesi, hizmet bedellerinde azami şartın asgari olarak düzenlenmesi, site yönetimlerinin ve proje satış ofislerinin aracılık faaliyetlerinin engellenmesi gibi görüşlerimizi sunduk.
Son hazırlanan taslak üzerinde bazı öne çıkan ve tekrar gözden geçilmesinin faydalı olacağını değerlendirdiğimiz hususlar ise madde ve başlıklar olarak şu şekildedir;
Tacir ya da esnaf olarak işletmede çalışanların takip edebileceği GTBS üzerinden ayrıca danışmanlar için de gerekli takiplerin yapılması,
İlanın yetkilisi olmayan (mal sahibi ya da iş sahibi) kişilerin ilan yayınlayamaması,
Özellikle emlak ve emlak yönetimi ve gene Bakanlığımız tarafından belirlenebilecek bölüm mezunları kurs şartı aranmaması,
Cezalara ilişkin caydırıcılıkların artırılması, bu hususta mümkün olursa bir ihbar sistemi kurulmasının sağlanması,
Geçici 5. Maddede yer alan Seviye5 belgesi ile ilgili hükmün, belli bir tarih olacak şekilde revize edilmesi,
Yerel yönetimlerde yer alan iş yeri açma ve çalışma ruhsatı şartının, yönetmeliğimizde atıfta bulunarak yer almasının sağlanması ve mevcut durumdaki işletmeler için yönetmelikte tekrar belirtilmesi,
Denetim ve takiplerin genişletilebilmesi amacı ile gerekli durumlarda ticaret ve esnaf odalarına yetkilendirmeler yapılması,
Özellikle yönetmelik gereği yapılması zorunlu hale getirilen sözleşmeler için Damga Vergisi muafiyetinin sağlanması, ya da sadece gerçekleşen işlemler için damga vergisi ödeme yükümlülüğünün getirilmesi,
İşletmelerde çalışan gerek danışmanlar gerekse tacir ya da esnaflar için kullanıcı takiplerinin sağlanması, portallara da bu kişilerin yetki belgeleri ve yeterlilik belgelerini girmelerinin gerektiği,
İş sahibinin aynı gayrimenkulün satış veya kiralaması için birden fazla yetkilendirme sözleşmesi yapmamasının engellenmesi,
Hizmet bedellerinde azami şartın asgari olarak düzenlenmesi,
Site yönetimlerinin, proje satış ofislerinin aracılık faaliyetlerinin engellenmesi,
Herhangi bir emlak işletmesinin, başka bir işletmenin aracılık faaliyetine engelleyecek şekilde faaliyet göstermemesinin ilke ve esaslarda yer verilmesi,
Bağlı işletmenin ya da gayrimenkul danışmanının ödeme almasının sınırlandırılması, ödemelerin sadece işletme hesabına yapılabilmesi,
GAPAS Başkanı İsmail Özcan:
Resmi Gazete’de 05 Haziran 2018’de yayınlanıp yürürlüğe giren Taşınmaz Ticareti Hakkında Yönetmelik, gayrimenkul ticaretini ve bu ticareti yapanlarla ilgili önemli düzenlemeler ve değişiklikler getirmişti. Bu yönetmelikte yer alan ilgili maddeler, hem daha önce emlak ticaretine başlamış kişiler hem de bu alanda faaliyet gösterecek yeni girişimciler için düzenlemeler içeriyor. Uygulaması 31 Ağustos 2020’ye ötelenen yönetmeliğin 6. maddesi, taşınmaz ticaretinin, bu alanda daha önce çalışmaya başlamış olup bundan sonrası için işletmesi adına yetki belgesi alan tacirler veya esnaf ve sanatkârlar tarafından yapılabileceğini çok açık ve net olarak ortaya koyuyor. Bu hüküm son derece yerindedir; özellikle büyük meblağlı bir alış veriş olan emlak ticaretinin ehil, eğitimli, yetki belgesi sahibi ve gerekli şartları sağlayan kişilerce yapılması son derece önemlidir. Emlak sektöründe artık kayıtsız, yetki belgesiz çalışma dönemi sona eriyor.
Gerek emlak ofisi açmak, gerekse de emlak danışmanlığı yapmak Taşınmaz Ticareti Bilgi Sistemi’ne (TTBS) kayıt olmakla mümkün olacak. Bundan sonraki olası mağduriyetlerin önlenmesi için emlak ticaretinin, geç de olsa böyle bir yönetmelikle düzenlenmiş olması sektör adına son derece sevindiricidir. Sektörün ve mesleğin toplum nezdindeki imajının ve itibarının artırılmasına fayda sağlayacaktır.
Emlak sektöründe alım/satım, kiraya verme ve kiralama taraflarının alacağı hizmetin ‘sorumluluk’ hissine ve ‘bilgiye’ sahip kişilerce verilmesi son derece önemli. Büyük rakamların telaffuz edildiği böyle bir ticarette, gerek emlak ofisi yöneticilerinin gerekse de gayrimenkul danışmanı olarak hizmet verecek profesyonellerin belli bir eğitimi almış olmaları, yapılacak sınav sonrası ehil olduklarını gösteren belgeyi alarak hizmet vermeleri, sektörel kalitenin artmasını sağlayacak. Mülkünü satmak, kiraya vermek ya da bir mülkü satın almak veya kiralamak isteyen kişinin ilgili süreçte doğru yönlendirilmesi, farklı aşamalarda yaşanabilecek gecikmeleri, mağduriyetleri önleyecek, hizmet kalitesinin artmasına vesile olacaktır. Diğer yandan, yeni dönemde, eskiden beri süregelen, emlakçılığın, ‘bir masa bir kasadan’ ibaret olduğu algısı yıkılıp, belli yeterlilikler gerektiren bir meslek olduğu düşüncesi yaygınlaşacaktır.
Taşınmaz Ticareti Hakkında Yönetmelik’in 11. maddesine göre Ticaret Bakanlığı tarafından Taşınmaz Ticareti Bilgi Sistemi kurulmuştu. Bu sistem halen sadece yetki belgesi başvuru ve sonuçlarına ilişkin bir hizmet veriyor. Özellikle emlak ilan sitelerindeki bilgi kirliliğini, mükerrer ilan girişlerini önlemek, taşınmazların satışı veya kiraya verilmesi sürecinde hangi emlak müşavirlerinin tek ya da hizmet ortaklığıyla paylaşımlı olarak satış/kiralama yetkisi sahibi olduğunu, bu bilgi sistemi eliyle takip etmek gerekir. Taşınmaz Ticareti Bilgi Sistemi’nin Ulusal Adres Veri Tabanı ve Mekânsal Adres Kayıt Sistemi’ne entegre olarak çalışması, her bir satılık veya kiralık gayrimenkul için sadece bir ‘yetkili’ emlak müşaviri atanabilmesi ve emlak sitelerinin de bu sistemlere entegre edilerek, yetkisiz ilan girişlerini önlemelerinin sağlanması gerekiyor.