Kentsel dönüşümün bir zihniyet dönüşümü anlamına geldiğine vurgu yapan İMSİAD Yönetim Kurulu Başkanı Şeref Demir ve Yönetim Kurulu üyeleri, birbirinden farklı açılardan Bursa’nın kentsel dönüşüm nabzını tutarak, yol haritası konusunda değerlendirmelerde bulundular.
Haber: Dilek ATLI
İMSİAD YK Başkanı / Akyükselen İnşaat YK Başkanı
Yüzyılın felaketi olarak adlandırılan 6 Şubat depremlerinden sonra kentsel dönüşüm ülke gündeminin ilk sırasına oturdu. Riskli yapı stokumuzun bir an evvel depreme dayanıklı yapılar haline getirilmesi gerekiyor. Ülkemizde resmi kaynaklara göre 6,7 milyon civarında riskli yapı var. Bunun 1,5 milyonu ağır riskli durumda. Nüfusumuzun 3’te 2’si 1. Derece Deprem Bölgesi’nde yaşamakta. Bu da neredeyse nüfusun yüzde 75’i demek. Marmara Bölgesi’nde yaşanacak şiddeti yüksek bir deprem sonrasında sanayi, ulaşım ve nüfus yoğunluğu bakımından büyük bir felaket bizi bekliyor demektir. Bu tablonun yaşanmaması için herkesin elini taşın altına koyması şart. İMSİAD olarak biz, hazırız elimizi taşın altına koymaya.
Şöyle düşünüyoruz; İMSİAD olarak deprem bölgesine kayda değer yardımlarda bulunduk, yüzbinlerce, milyonlarca insana yaşanan deprem felaketinden sonra yardımda bulunmak yerine bu felaketler yaşanmadan, kazancı bir kenara bırakıp can kaybını önlemek adına girişimlerde bulunmamız gerekiyor. Akpınar, en riskli alan Bursa’da. İMSİAD olarak buradaki malikler ile bir protokol imzaladık. Bu konuda İMSİAD üyeleri olarak konut imalatı açısından sunumlar yapıyoruz. Teknik destek konusunda yardımcı olacağımıza dair protokol imzaladık. Müteahhitler, kat malikleri ve kamu olarak üç ayaklı bir yapı söz konusu. Bütüncül hareket etmeli ve kentsel dönüşümden önce zihniyet dönüşümüne geçmeliyiz. Maddi çıkarlarımızı kenara bırakmalı ve riski bugünden kontrol altına almalıyız. Bu nedenle kamu erkinin de devreye girmesiyle kentsel dönüşümü devreye sokmalıyız. Vatandaşa rağmen, vatandaşın can güvenliğinin korunması gerekiyor.
Kamunun, kentsel dönüşümün yaygınlaştırılması konusunda kayda değer çözümleri söz konusu ama kaynaklar da sınırlı. Dolayısıyla vatandaşlar maddi destek vermeliler ya da konutlarının küçültülmesine izin vermeliler. Biz de müteahhitler olarak asgari karlılıkla taşın altına elimizi koymalıyız. Depremin hangi saatte nerede olacağı meçhul. Bizim de o sırada nerede olacağımız meçhul. Bu bakımdan sanayi yapılarının da dönüştürülmesi gerekiyor. Bursa’da yapılarımızın dönüştürülmesi 4-5 yıl gibi bir zaman alacaktır. Kentsel dönüşümde arsa dolaylı bir konu gibi gözükse de şunu da söylemeliyim ki arsalar, maliyetlerin büyük bir bölümünü oluşturmaktadır. Bu konuda da kamunun desteğine ihtiyaç vardır.
İMSİAD YK Başkan Yrd. / Bilim İnşaat YK Başkanı
1999 Marmara Depremi öncesi ve sonrası yapılan binalar olarak belirlenmiş bir sınır var. 1999 yılı öncesi yapılan binalar, denetimi eksik riskli binalar olduğu için yıkım oranı yüksek. 1999 yılı sonrası zihniyet değişikliği sayesinde yıkım oranının daha düşük olduğu gözleniyor. Kentsel dönüşümün önemi burada ortaya çıkıyor. Bursa’da 60 bin riskli, 6 bin ise acil dönüşmesi gereken konut var. Bursa’nın her ilçesinde riskli yapılar mevcut. Özellikle Nilüfer’de kooperatif binaları sayıca fazla ve 1999 yılı öncesi yapıldığı için riskli. Elbette de zemin de önemli. Günümüzde zemin araştırması yapılıyor ve buna uygun konut yapımı gerçekleştiriliyor. Yalnızca müteahhitlerin değil, bu binalarda yaşayan insanların ve kamu kurumlarının el birliği yapmalarıyla kentsel dönüşümü başlatmak gerekiyor.
İMSİAD YK Üyesi / Oflaz Grup YK Başkanı
Kentsel dönüşüm olmazsa olmaz bir plan artık. Bu bakımdan ayrıca kamu binaları kadar köprü, karayolu ve demiryolu gibi kamuya ait yapılarda da gerekli olan dönüşüm ve yenilenmeye dikkati çekmek istiyorum. Kamu müteahhitlerine önemli görevler düşüyor elbette. Bu konu ile alakalı ivedilikle yapılması gereken ise özellikle yatırımcı kuruluşların; karayollarının, DSİ’ye ait binaların ve askeri binaların bir an evvel dönüştürülmesidir. Kentsel dönüşümü Bursa’da uygularken deprem riskini kontrol altına almak kadar marka değerini de yükseltecek şekilde ele almak gerekiyor. İlçe bazında dönüşüm planları yapılması gerekiyor.
İMSİAD YK Üyesi / Şenortaklar Cam YK Başkanı
Teknoloji gibi yapı sektörü de hızla ilerliyor. Düne baktığımızda kullanılan malzemeler ile bugün kullanılan malzemeler arasında çok ciddi bir fark var. Kentsel dönüşüm büyük bir fırsat aslında. 1999 Depreminin ardından yaptırımlar geldi. Paralelinde yapı sektörünün diğer alanlarında da önemli ilerlemeler oldu. Cam sektöründe de bu böyle. Son 5 yıldır katlamalı cam üzerinde duruyoruz. Kentsel dönüşümle bu yenilikler devreye girecek. Akıllı binalar oluşturuyorsunuz. Güneşin ısı ve ışığını evlere, ofislere ya da kamu binalarına istediğimiz şekilde alabiliyoruz. Elektrik ve klimadan tasarruf edebiliyorsunuz. Örneğin güneşin ısısını içeri aldığınızda hem ısınıyor, hem de doğal gaz tasarrufu sağlıyorsunuz. Özetle, kentsel dönüşüm projeleri teknolojiye uygun, konforlu ve tasarruflu yeni yapılara uygun tasarlanmalıdır.
İMSİAD YK Üyesi / Apex Asansör YK Başkanı
Kentsel dönüşüm için bir master plana ihtiyaç olduğunu düşünüyorum. Memleketimizin düz, sağlam zeminli, boş bölgelerine öncelikle sanayi bölgelerinin taşınması gerekiyor. Uydu kentlerin oluşturulması ve Bursa-İzmit-Gebze yoğunluğu Eskişehir ve Konya’ya doğru kaydırılmalıdır. Ben, Ulusal Konut Projesi Topluluğu üyesiyim. 330 metrekare arazide müstakil evler ile insanların yere yakın yaşaması ve şehirlerin yoğunluğunun şehrin dışına dağıtılmasıyla daha güvenli bir yaşam ortamı sağlanarak deprem riskinin ölümcül etkisinin ortadan kalkması doğrultusunda çalışan bir topluluk bu. Yapılması gereken, öncelikle şehirlerin yoğunluğunun azaltılması. Bursa’da Soğanlı mahallesindeki kentsel dönüşüm projesi bu bakımdan örnek bir projedir. Asansörler ile ilgili olarak da depreme uygun tasarımlara önem verilmesi ve sismik güvenliğin artırılması gerekiyor.
İMSİAD YK Üyesi / Taşolar İnşaat YK Başkanı
Ülkemiz, deprem ülkesi olduğu için zihniyet dönüşümü şart. Herkes işine yakın yerde bir daire sahibi olmak istiyor. Ancak mahalle, ilçe ve kent bazında dönüşümler yapılmalı. Vatandaşların bilinçlenmesi gerekiyor. Artık deprem nedeniyle yapısal anlamda bilinçli sorularla karşılaşıyoruz. İMSİAD olarak üzerimize düşeni yapmaya hazırız. Rant olarak değil, can sağlığı olarak bakıyoruz. Kentsel dönüşüme vatandaşlar, kamu ve müteahhitler olarak birlikte hareket ederek girişmeliyiz. Bu bakımdan ekonomik anlamda dar bütçe sahibi vatandaşlar için Yarısı Bizden Kampanyası’nı olumlu buluyorum. Hükümet, bunu TOKİ’nin yanı sıra müteahhitler bazına da kaydırırsa faydanın daha da büyüyeceğine inanıyorum.
İMSİAD YK Üyesi / Adiloğlu İnşaat YK Başkanı
İMSİAD Kentsel Dönüşüm Komisyonu Başkanı olarak da değerlendirecek olursam önceliklerimizin dönüştürülmesi gerektiğini belirtmeliyim. 6306 Sayılı Kanun, maalesef ki ülkemizde yaşanan depremlerle üzerine eklenerek değişti. Faydalı eklemeler oldu. Kredi destekleri, kampanyalar vs. gibi. Kentsel dönüşümü ikiye ayırmamız gerekiyor. İlki kentin dönüşümü ve ikinci olarak riskli yapıların dönüştürülmesi. 2006 yılından beri kentin Doğu bölgesinde çalışmalar yapıyoruz. Prosedürler de ayrı yani. Bunları iyi analiz etmek gerekiyor. Ciddi emek ve ekip çalışması istiyor. Site tarzı konutlarda dönüşüm daha kolay olabiliyor örneğin. Burada vatandaşların önceliklerini dönüştürmesi gerekiyor. Riskli yapılardan kurtulmak, şehre adaptasyonun sağlamak öncelikleri olmalı.