Kentsel yaşamın vazgeçilmez dikey taşıma makineleri olan asansörler, hakkında en çok kanun ve yönetmelik olan araçlardan biridir. Hakkında bu kadar standart, yönetmelik ve kanun olan bu araçlar binalara monte edilirken bir CNC tezgahla monte edilemiyor. Mecburen insan eliyle monte edilmek zorundadır. Haliyle insan eli değen her şeyde olduğu gibi bu işte de hata kaçınılmaz oluyor.
Devletimiz asansörlerin nasıl piyasaya arz edilebileceğini yönetmelikle belirlemiştir. 95/16/AT Asansör yönetmeliğinde bu şartlar anlatılmaktadır. Yönetmeliğe baktığımızda zaten Avrupa’dan direk aldığımız için diyecek bir şek yok. Şartlar olması gerektiği gibi yazılmış ve uygulanması zorunlu hale getirilmiştir. Yönetmelik direk olarak asansörlerin konforu ile ilgilenmiyor. Ağırlıklı olarak sistemlerin güvenliği ile ilgileniyor. Yapılan tarifler ve atıf yapılan standartlar incelendiğinde gayet kapsamlı bir çalışma olduğu görünmektedir. Bu açıdan baktığımızda yönetmelik ve kanunlara uygun olan bir asansörün güvenli olduğunu direk söyleyebiliriz. Asansörler piyasaya sürülmeden önce yapılan denetimler sistemlerin uygun ya da uygun olmadığını belirlemektedir. Uygun olanlar tescil edilerek piyasaya arz edilmelerine izin verilmektedir. Uygun olmayanlara izin verilmiyor. Buraya kadar her şey normal görünüyor. Peki gerçekten de bu şekilde bir işleyiş var mı? . Maalesef yok. Eğer olsaydı bu kadar kaza olmazdı. Bu kadar asansör, denetimlerde uygunsuz raporu almazdı.
Temelden yetiştiriyoruz
Türkiye de asansörcülerin % 99’u avamdan gelen kişilerden firmalarca istihdam edilerek sıfırdan yetiştirilmeye çalışılmaktadır. .Bu konuda gerçekten ciddi çalışmalar yapan firmalar olmakla birlikte ağırlıklı olarak firmaların çoğu sadece işin ticareti ile ilgilenmektedir.
Bu meslekte son yıllarda açılan teknik okullardaki bölümlerden mezun olan kişiler ihtiyacın ancak %1 ine cevap vermektedir. Okullardan yetişen kişilerinde tam anlamıyla yetkin olduğunu söyleyemeyiz.
Yukardaki tespitlerden sonra şunu ifade edebiliriz. Türkiye de asansör işini layığıyla yapabilen personel sayısı çok çok az seviyededir. Bizim yaptığımız anketlerde bu sonuç net olarak ortaya çıkmaktadır. Her müşteri işinin yapılması için iyi yetişmiş kişileri tercih ediyor ve istiyor. Bu müşterinin en doğal hakkıdır. Ama maalesef yetişmiş ehil eleman yok denecek kadar az olduğundan kalitesiz ve sorunlu sistemler üretilmeye devam ediyor. Birde buna denetimdeki eksiklikleri eklediğimizde sorun ciddi boyutlara ulaşıyor. Hem ülke ekonomisine zarar veriyor hem de toplumun güvenliğini tehdit ediyor.
Kazalar nasıl azalır?
Asansör firması açabilme çok kolay olduğundan rekabet şartları çok zorlaşmıştır. Biz kişilerin firma kurma hakkına bir şey söylemiyoruz. Fakat bu mesleğin layığıyla yapılabilmesi öncelikle kamunun yararına olduğuna göre, kamu yararı için bu konuda ciddi tedbirler alınmalı ve ihtiyaçtan fazla firma kurulmaması için standartları yükseltmelidir. Asansör konusunda uzmanlaşma ortalama 5 yılda gerçekleşmektedir. Kişiler hem teorik ve hem de uygulama eğitimleri ile 5 yılda usta diyebileceğimiz bir yetkinliğe ulaşabilmektedir. Her meslek dalında olduğu gibi asansör konusunda da iyi elemanlar yetiştirmek zorundayız. Hemen hemen hepimiz bir iş yaptıracağımız zaman “iyi bir usta var mı?“ diye çevremize soruyoruz. İşte bu iyi ustaların yetişmesi için sadece standart koymak yetmiyor. İşin tabiatı gereği bu kişilerin yetişebilmesi için ortam oluşuyor mu ona bakmak lazım. Eleman yetiştirme için yeterli alt yapı kuran firmaları tercih etmekte kamunun yapabileceği bir katkı olur. Biz toplum olarak iyi ustalar istiyorsak bunların yetişmesi için her şeyi devlete ve firmalara bırakamayız. Bu konuda ne kadar duyarlı olursak sonuçta bizim yararımıza olacaktır. Hangi firma yaparsa yapsın tüm asansörler vatandaşın kullanımına sunuluyor.
Gelecekte binalar daha da yükseleceğinden bu konuda devlet, firmalar ve vatandaşlar olarak hepimize ciddi görev düşmektedir. Çok iyi yetişmiş asansör ustaları artmalıdır. Bu kişilere hak ettikleri değer maddi ve manevi olarak verilmelidir. Bu sektörde oluşan kazalarda bu sayede önemli ölçüde azalacaktır.